En daar ging het over het seksleven van de vrouw. ‘De meeste vrouwen lezen liever een boek dan ze aan seks doen’, bezwoer damesbladenschrijfster Marleen Janssen in een interview met de Volkskrant.

Goh, zou het heus? En hoe weet Janssen dat eigenlijk?

Een zoektocht in de wetenschappelijke literatuur levert weinig op, maar een speurtocht door de media-archieven des te meer: het wapenfeit dat vrouwen liever lezen dan vrijen waart al vele jaren rond, als een gegeven dat kennelijk ooit is vast komen te staan.

Maar met dat ‘vaststaan’ valt het toch een beetje tegen: het feit werd in 2002 opgetekend door beddenfabrikant Auping, na een telefonische enquête onder duizend Nederlanders en Belgen. De vraag was simpel: wat doet u naast slapen het liefst in bed?

Lezen vrouwen liever in bed? - Schrijfster Marleen Janssen
Schrijfster Marleen Janssen

Van de Belgische dames antwoordde 60,7 procent vrijen, bij de Nederlandse vrouwen zette 69,8 procent lezen op één. Waarna Auping een smeuïg persbericht de wereld in zond dat door veel kranten werd overgenomen: ‘Terwijl de Nederlandse vrouw zich verdiept in een boek, bedrijft de Belgische de liefde.’

Zo zeggen ze wel meer over het libido van de vrouw. Wetenschappelijke rigueur hebben die niet: in de regel gaat het om jeuïge feitjes uit peilingen, enquêtes en marktonderzoeken. Zo maakte het Britse internet-televisiekanaal NOW afgelopen zomer wereldkundig dat vrouwen liever tv kijken dan seks hebben, en ontdekte datingsite Match.com dat vrouwen liever uit eten gaan dan dat ze seksen. Precies het antwoord wat je van vrouwen op zoek naar een internetdate mag verwachten, maar als je de resultaten optelt, mag het een wonder heten dat de menselijke soort niet allang is uitgestorven.

Het probleem is dat vragen naar seksueel gedrag berucht onbetrouwbare antwoorden oplevert: de uitkomsten worden sterk ingekleurd door de sociale wenselijkheid van het moment.

Bovendien is het maar net wie je bevraagt. Twaalf jaar geleden noteerde ook de Britse tabloid The Sun na eigen onderzoek dat de meeste vrouwen (58 procent) liever tv kijken dan seksen. Dat was althans wat de krant opschreef, want uit de cijfers bleek nog iets anders: van de vrouwen jonger dan 40 gaf tweederde wel degelijk de voorkeur aan seks. De einduitkomst werd dus gekleurd doordat de krant veel oudere, seksueel minder actieve vrouwen had bevraagd.

Zou dat ook gelden voor het Auping-onderzoek? Veelzeggend is dat eenderde van de door Auping geênqueteerde Nederlanders aangaf onder een eenpersoonsdekbed te slapen, ‘om touwtrekken te voorkomen’. Dit waren geen verliefde stellen die nog maar kort samen waren, eerder geharde veteranen in het samen slapen.

Bovendien: wie heeft er eigenlijk een heus Auping-bed? Jonge mensen bij wie het bedspiraal nog wel eens wil rammelen, of oudere stellen die last hebben van hun rug en bereid zijn flink te lappen voor een goede nachtrust?

Het Auping-onderzoek zelf bleek bij de beddenfabriek helaas niet meer te vinden, maar wie het originele persbericht opdiept, ziet dat Auping dit ook met zoveel woorden constateert: ‘In de leeftijdsgroep van 26 tot 40 jaar verschuift de prioriteit naar vrijen. Wat dat betreft scoren Belgen en Nederlanders gelijk.’

Ofwel: ook bij Auping geven jongere, seksueel actieve vrouwen in bed wel degelijk de voorkeur aan de seks boven een goed boek. Alleen resoneert dat minder goed met het stereotype beeld zoals we dat kennen uit de kroegpraat: zie je nou wel, die vrouwen hebben ook nooit zin.

En de werkelijkheid? In de monitor ‘Seksuele gezondheid in Nederland‘ houdt Rutgers WPF onze gewoonten tussen de lakens in detail bij: 3,9 procent van de bevraagde vrouwen zou naar eigen zeggen minder seks willen hebben – en een tien keer zo groot aantal (41,1 procent) juist méér.

(Dit is een aangescherpte en tot blog omgewerkte versie van het artikel ‘Nee, vrouwen vinden lezen niet leuker dan seks’ dat ik schreef voor. Het origineel vindt u hier.)