Onderzoekers hebben een vis ontdekt die zijn hele lichaam warm kan houden, net als vogels en zoogdieren. Dit is een unicum in de vissenwereld. De onderzoekers publiceren hun vondst in het vakblad Science.

Onderzoeker Nick Wegner met de vis.  Bron: NOAA
Onderzoeker Nick Wegner met de vis.
Bron: NOAA

De zogeheten koningsvis gebruikt een slimme truc om zijn lichaam op temperatuur te houden.  Met zijn grote borstspieren wekt het dier warmte op. Een opvallende bloedvatenstructuur in de kieuwen zorgen er vervolgens voor dat de warmte niet verloren gaat.

Wondernet

Vissen hebben normaliter een paar grote bloedvaten die bloed naar de kieuwen pompen. De koningsvis heeft echter een netwerk van kleine bloedvaten, waarbij aders en slagaders vlak naast elkaar liggen. Dit systeem, dat ook in andere diersoorten voorkomt, staat bekend als een wondernet of rete mirabile. Het werkt prima voor warmtetransport: bloedvaten met warm bloed sturen de warmte naar de koude vaten in de verre vertakkingen van het net. Het is de eerste keer dat biologen een vis het trucje zien gebruiken om helemaal warm te blijven. Normaal gesproken hebben vissen simpelweg dezelfde temperatuur als het water in hun omgeving.

‘Invasieve exoten bestrijden  doet meer kwaad dan goed’
LEES OOK

‘Invasieve exoten bestrijden doet meer kwaad dan goed’

Het is doorgaans geen goed idee om invasieve exoten te bestrijden, stelt Menno Schilthuizen. Daarmee vertraag je het natuurlijke proces.

De truc kwam aan het licht toen visdeskundige Nicholas Wegner de kieuwen onder ogen kreeg van dieren die al in 2012 gevangen waren. In de kieuwen was het wondernet duidelijk te zien. Daarbij zitten de kieuwen verpakt in een dikke vetlaag. Waarschijnlijk helpt dit de vis om temperatuurverlies verder tegen te gaan.

Warm roofdier

De koningsvis (Lampris guttatus) is een roofdier van een meter lang, die kleinere vissen en inktvissen eet. Hij bevindt zich meestal in water dat 10°C of kouder is, op een diepte van 50 tot 200 meter onder het oppervlak. Dankzij zijn wondernet weet de vis zichzelf zo’n 5°C warmer te houden dan het water waarin hij zwemt. In water van 4°C was de temperatuur van de spieren van de vis zelfs 13 tot 14 °C.

Een warme vis betekent een warm hart, en dat brengt allerlei voordelen met zich mee, zo rapporteert Science. Zo heeft de vis een groter uithoudingsvermogen en is hij een sterkere zwemmer. De onderzoekers vermoeden dan ook dat de koningsvis een actief roofdier is. Hij zal niet op de loer liggen en wachten tot zijn prooi nietsvermoedend langs komt zwemmen, maar jaagt juist vol energie achter zijn prooi aan.

Lees ook: