Wil je op safari in de ijstijd, boek dan een ticket naar het Altaj-gebergte in Azië. Daar blijkt de fauna in de afgelopen 20.000 jaar nauwelijks te zijn veranderd.
In het hart van Azië ligt een bergketen waar sinds de laatste ijstijd de leefomstandigheden gelijk zijn gebleven. Als gevolg daarvan leven in dat gebied nog steeds diersoorten die ooit, enkele tienduizenden jaren geleden, de wouden en grasvlaktes van Eurazië bevolkten. Dat stelt de Tsjechische zoöloog Věra Pavelková Řičánková, van de universiteit van Zuid-Bohemen.
Pavelková Řičánková kwam tot die conclusie nadat ze een overzicht gemaakt had van de verspreiding van Euraziatische diersoorten. Voor een reeks van Europese en Aziatische natuurgebieden stelde Pavelková Řičánková een lijst samen van aanwezige diersoorten. Die lijsten vergeleek ze vervolgens met een lijst van diersoorten waarvan bekend is dat ze gedurende de laatste ijstijd, zo’n 35.000 tot 12.000 jaar geleden, in Azië en Europa voorkwamen.
‘De mooiste dingen ontdek je door er niet specifiek naar te zoeken’
Medisch bioloog Yvette van Kooyk wil het immuunsysteem leren kankercellen aan te vallen door hun suikerjas-vermomming weg te knippen.
Uit de vergelijkingen tussen de verschillende lijstjes bleek dat in heel Eurazië één gebied te vinden is waar de fauna in de afgelopen millennia nauwelijks is veranderd. Dat is het Altaj-gebergte, op het grensgebied van Rusland, China, Mongolië en Kazachstan. Daar, in een van de meest ongerepte gebieden ter wereld, leven dan weliswaar geen mammoeten, maar verder is de diergemeenschap opvallend gelijk aan die van de ijstijd. Het gebied herbergt onder meer wilde paarden, rendieren, saïga-antilopes, en veelvraten. Hoewel al die dieren afzonderlijk van elkaar ook op andere plaatsen voorkomen, is het Altaj-gebergte de enige plek waar je ze samen kunt aantreffen.
De unieke verzameling van oerdiersoorten dankt haar bestaan waarschijnlijk aan het koude, droge klimaat van het Altaj-gebergte. In de laatste ijstijd kende Eurazië een vergelijkbaar droog klimaat. Het continent was, in tegenstelling tot wat de naam suggereert, grotendeels ijsvrij, en bedekt met grasvlaktes.
Wie niet zozeer geïnteresseerd is in oerdiersoorten, maar meer in oerplantensoorten, doet er overigens beter aan om niet het Altaj-gebergte, maar het eiland Wrangel in de noordelijk ijszee te bezoeken. De vegetatie op dat eiland bestaat uit honderden plantensoorten die stammen uit de ijstijd. Zo’n 4000 jaar geleden was datzelfde eiland ook de plek waar de laatst overgebleven mammoets leefden.