Een van ’s werelds kleinste kikkersoorten hoort niet via een paar oren, maar via de mond. Dat ontdekte een internationaal team van biologen nadat ze röntgenfoto’s van de kikkers bekeken.
Het gaat om de gardiners seychellenkikker – een soort die voorkomt op de eilanden van de Republiek der Seychellen, ten noorden van Madagaskar. De seychellenkikker heeft geen oren met trommelvliezen, maar bleek wel op geluiden van andere kikkers te reageren. Biologen ontdekten dat geluiden door zijn mondholte en mondweefsel reizen om zijn binnenste oor te bereiken.
Het menselijk oor bestaat drie delen: een buitenoor, bestaande uit de oorschelp en gehoorgang, een middenoor met drie gehoorbeentjes, en een binnenoor waarin zich het slakkenhuis en de gehoorzenuw bevinden. Kikkers hebben geen buitenoren, maar gewoonlijk wel een middenoor. Hun trommelvlies bevindt zich aan de buitenkant van het hoofd.
‘De mooiste dingen ontdek je door er niet specifiek naar te zoeken’
Medisch bioloog Yvette van Kooyk wil het immuunsysteem leren kankercellen aan te vallen door hun suikerjas-vermomming weg te knippen.
Bron: R. Boistel/CNRS
Maar dat geldt niet voor de gardiners seychellenkikker. De biologen vroegen zich daarom af welke lichaamsdelen de geluiden wel vervoerden. Ze onderzochten de samenstelling van het kikkerlijf met röntgenfoto’s. Omdat deze dieren slechts een centimeter lang zijn, moest dat met grote precisie gebeuren.
Mond als oor
Al snel bleek dat de mond van de kikker een cruciale rol speelt bij het horen. De mondholte versterkt geluiden met de ‘juiste’ frequentie: precies die frequentie waarop deze kikkersoort kwaakt. Doordat het weefsel tussen de kikkermond en zijn binnenoor heel dun is, bereikt dit geluid succesvol het binnenoor.
‘Deze kleine dieren hebben 47 tot 65 miljoen jaar lang geïsoleerd geleefd in het regenwoud van de Seychellen’, zegt onderzoeksleider Renaud Boistel. Hij verwacht daarom dat hun gehoorsysteem laat zien hoe de organismen hoorden die ooit het supercontinent Gondwana bewoonden.