Monstergolven die plotseling uit zee oprijzen, kunnen enorme schade toebrengen aan schepen en olieplatformen. Monstergolven zijn twee keer zo groot als golven in de omgeving en slaan zonder waarschuwing toe. Een nieuwe studie duidt erop dat deze zeemonsters wellicht toch aanwijzingen geven voordat ze opkomen.
Günter Steinmeyer en zijn collega’s van het Max Born Instituut in Berlijn wilden achterhalen hoe willekeurig monstergolven eigenlijk zijn. Hiervoor bestudeerden ze golfhoogtes die zijn gemeten toen er in 1995 een monstergolf insloeg bij het Draupner-olieplatform voor de kust van Noorwegen.
Mix and match
Ze knipten de data in stukken van verschillende lengtes en zochten naar vergelijkbare eigenschappen. Daarna husselden ze de data door elkaar en zochten opnieuw naar zulke herhalingen. Het team ontdekte dat er meer herhalende gebeurtenissen in de originele data waren dan in de gehusselde data. Dit betekent dat de monstergolven herkenbare voorlopers hadden en dat ze dus niet helemaal zonder aankondiging opkomen. ‘Je kunt er zeker van zijn dat er een bepaald determinisme in de data zit,’ zegt Steinmeyer.
Deeltjesfysicus Dylan van Arneman: ‘Ik ben op zoek naar iets wat misschien niet bestaat’
Dylan van Arneman verruilt een paar keer per jaar zijn werkkamer op het Science Park in de Watergraafsmeer voor de ondergrond ...
Glasvezel
Wetenschappers ontdekten in 2007 dat monstergolven ook voorkomen in glasvezelkabels. Het lijkt erop dat buitengewoon hoge lichtpulsen willekeurig worden gegenereerd. Toen het team hun ‘mix and match’ methode toepaste op de glasvezeldata, vonden ze geen verschillen tussen de originele en de gemengde versies.
Volgens Steinmeyer betekent dit dat monstergolven op oceanen een kleine voorspelbaarheid hebben. Ze ontstaan namelijk uit turbulentie. Dat is moeilijk te voorspellen, maar niet totaal willekeurig. In het beste geval kunnen de golven tien tot twintig seconden voor de impact worden aangekondigd.
Kijk mee aan boord van een schip dat een monstergolf trotseert.
https://www.youtube.com/watch?v=2PGQy_rNX8o
Quantum
Het feit dat monstergolven in glasvezels compleet onvoorspelbaar zijn komt waarschijnlijk doordat ze zijn gebaseerd op quantumfluctuaties, zegt Steinmeyer. ‘Wat dit laat zien is dat hevigheid en voorspelbaarheid niets met elkaar te maken hebben.’
De resultaten zijn verrassend, maar niet onmogelijk zegt Fedor Mitschke van de universiteit van Rostock in Berlijn. Hij denkt dat de bevindingen van het onderzoek hulp kunnen bieden bij het bepalen van de voorspelbaarheid van systemen.
Altijd op de hoogte blijven van het laatste wetenschapsnieuws? Meld je nu aan voor de New Scientist nieuwsbrief.
Lees ook:
- Hoe ontstaan monstergolven op zee? Lees ons artikel uit New Scientist #18 op Blendle (0,89 euro)
- Monstergolven van licht onder controle
- Superzware zwarte gaten stevenen af op botsing
- Paleontologen vinden Schots zeemonster