Vrouwen lijken gevoeliger voor xtc dan mannen. De partydrug richten ook meer schade aan in vrouwelijke hersenen.

Onderzoekers van het Amsterdamse Academisch Medisch Centrum publiceren komende week in The Lancet hun verontrustende bevindingen over de effecten van xtc op hersencellen. Eén van de onderzoekers, Liesbeth Reneman, hoopt op 6 december tevens te promoveren op haar onderzoek naar de giftigheid van de drug voor hersencellen.

Bij vrouwen heeft xtc meer nadelige effecten dan bij mannen. De onderzoekers zagen vooral verschillen in het aantal serotonine-producerende cellen in de hersenen van xtc-gebruiksters. Bij mannen zagen ze nauwelijks een verschil tussen de hersenen van wel- of niet-gebruikers. Zelfs bij matige gebruikers (minder dan 55 pillen in hun leven ingenomen) was het verschil meetbaar, met name bij de cellen in de visuele cortex. Zelfs bij ex-gebruiksters, die al meer dan een jaar geen xtc slikten, bleef het herstel van de serotonine-producerende cellen in dat hersendeel achter.

‘Depressie zit niet alleen in het hoofd, maar in het hele lichaam’
LEES OOK

‘Depressie zit niet alleen in het hoofd, maar in het hele lichaam’

Psychiatrisch epidemioloog Brenda Penninx onderzoekt het verband tussen mentale en lichamelijke gezondheid.

Geheugenverlies

Serotonine-producerende cellen maken een procent uit van alle hersencellen. Serotonine regelt in de hersenen met name de stemming en is betrokken bij processen zoals onthouden en zich concentreren. Xtc zorgt in eerste instantie ervoor dat er veel serotonine in de hersenen vrijkomt. Dat zorgt voor het euforische gevoel. Naderhand kunnen afbraakproducten van xtc echter de hersencellen beschadigen. De overmaat aan serotinine kan dan omslaan in een tekort. Reneman en haar collega’s stelden met neuropsychologische testen en moderne scantechnieken een relatie vast tussen xtc-gebruik, geheugenverlies en afname van serotonineproducerende hersencellen.

Waarom vrouwen anders reageren op xtc is onbekend. Misschien spelen oestrogene hormonen een rol of zijn vrouwen gevoeliger omdat ze meer serotoninecellen hebben. Een andere mogelijkheid is dat geslachtsgebonden patronen in drugsgebruik meespelen. Of en hoe andere drugs xtc kunnen beïnvloeden is onbekend, maar dat ze de werking van de partydrug kunnen beïnvloeden is waarschijnlijk.