Hoe komen wetenschappers tot dat ene inzicht dat het verloop van hun carrière bepaalt? Daarover vertellen ze in de rubriek Eureka, elk weekend in het AD, verzorgd door de redactie van New Scientist. Deze keer Henrico Stam die onlangs promoveerde bij de Erasmus School of Social and Behavioral Sciences.
Ongeveer 2,7 miljoen Nederlanders roken, en elk jaar overlijden ruim 20.000 mensen aan de gevolgen daarvan. Hoewel ik econoom ben en geen psycholoog, raakte ik gefascineerd door de vraag waarom mensen blijven roken, ondanks de ernstige gezondheidsrisico’s. Mijn motivatie voor dit onderzoek was persoonlijk: ik heb vier familieleden verloren door roken. In de afgelopen jaren heb ik deze vraag onderzocht, wat uiteindelijk leidde tot een belangrijk moment van inzicht.
Ik selecteerde een groep van honderd mensen, evenwichtig verdeeld over mannen en vrouwen, en rokers en niet-rokers. De deelnemers voerden gedragsproeven en opdrachten uit, terwijl ik met behulp van EEG-metingen hun hersenactiviteit registreerde.
Hoe beïnvloedt je huid je gezondheid?
Steeds meer onderzoek wijst uit dat er een sterk verband bestaat tussen een ongezonde huid en ouderdomsziekten.
Na het invoeren en analyseren van alle gegevens bleek dat het brein van rokers anders reageert wanneer zij een fout maken. In een normale situatie geeft het brein een soort waarschuwingssignaal af bij het maken van een fout. Bij mensen met een verslaving is dat signaal zwakker. Opvallend was dat zelfs lichte rokers – mensen die maximaal tien sigaretten per dag roken – al afwijkende hersenactiviteit vertoonden.
We weten al langer dat roken het risico op kanker en longaandoeningen aanzienlijk vergroot. Maar mijn onderzoek laat zien dat het rokersbrein meetbaar anders functioneert. Wat mij vooral zorgen baart, is de snelle opkomst van het vapen. Dit vergroot de verslavingsgevoeligheid van jongeren en kan leiden tot hersenschade. Daarom pleit ik voor een verbod op vapes, in combinatie met gerichte voorlichting en goede hulp voor verslaafden.’
