Met een hersenscan blijkt het mogelijk om vast te stellen of een man die naar foto’s van blote kinderen en volwassenen kijkt pedofiel is. Hebben we daarmee een wapen tegen pedofilie in handen?
Wanneer pedofielen afbeeldingen van blote kinderen bekijken, is de activiteit in hun hersenen anders dan bij niet-pedofielen. Dat blijkt uit onderzoek van psycholoog Jorge Ponseti van de Christian Albrechts Universiteit in het Duitse Kiel. Ponseti en zijn collega’s scanden de hersenen van 24 zelfverklaarde pedofielen die naar foto’s van blote mannen, vrouwen, jongens en meisjes keken. Ter vergelijking scanden ze ook de hersenen van 32 mannen die zeiden geen pedoseksuele gevoelens te koesteren. De onderzoeksgroep publiceerde de resultaten op 3 oktober in Archives of General Psychiatry.
Therapie
Ponseti onderzocht zowel homo- als heteroseksuele pedofielen die vrijwillig therapie ondergingen om te leren met hun pedoseksuele gevoelens om te gaan. Hij vergeleek de hersenactiviteit van zijn proefpersonen bij het zien van een bloot meisje met die bij het zien van een blote vrouw en de hersenactiviteit bij het zien van een blote jongen met die bij het zien van een blote man. Door vervolgens de individuele hersenrespons te vergelijken met de gemiddelde groepsrespons wist Ponseti 53 van de 56 proefpersonen (95%) correct te identificeren als wel of niet pedofiel.
Kunnen gedachten de bron zijn van fysieke klachten?
Sebastiaan van de Water zocht uit hoe wetenschappers het nocebo-effect proberen te begrijpen en onder de duim proberen te houden.
Veroordeling
De psycholoog wil zijn nieuwe identificatiemethode inzetten bij behandeling van veroordeelde zedendelinquenten. Ponseti: ‘Ik heb jarenlang in de gevangenis gewerkt en de zedendelinquenten die daar zitten wegens ontucht met kinderen zeggen allemaal niet pedofiel te zijn.’ Want niet alleen pedofielen vergrijpen zich aan kinderen. Ook sommige mannen die zich niet specifiek tot kinderen aangetrokken voelen, maar bijvoorbeeld niet weten hoe ze contact kunnen leggen met een vrouw, plegen wel eens een zedenmisdrijf met een kind. Om die veroordeelden dan effectief te kunnen behandelen is het van belang om te weten of de man in kwestie wel of geen pedofiele gevoelens heeft.
Kunnen we met de scan dan ook toekomstige zedendelinquenten opsporen? Ponseti denkt van niet. De scan maakt geen onderscheid tussen pedofielen die geneigd zijn een kind te misbruiken en pedofielen die dat niet zijn. ‘De scan kan alleen duidelijkheid bieden over iemands seksuele geaardheid’, aldus Ponseti: ‘en die kan je iemand niet kwalijk nemen.’ Hij benadrukt dat de scan geen veroordeling in de hand moet werken en vindt dat de methode alleen mag worden ingezet bij mannen die zijn veroordeeld voor een pedoseksueel misdrijf.
Schuldgevoel
Critici merkten op dat de hersenrespons van de specifieke groep proefpersonen niet representatief is voor alle pedofielen. Aangezien de proefpersonen vrijwillig therapie volgen, is het aannemelijk dat zij zich niet goed voelen bij hun seksuele voorkeur. Wanneer die mannen foto’s van blote kinderen bekijken zouden zij zich schuldig of angstig kunnen voelen. Wellicht is de afwijkende hersenscan daar een representatie van. Om dit uit te sluiten gaan Ponseti en zijn collega’s het onderzoek nu herhalen met pedoseksuelen die onder dwang worden behandeld.
Marieke Buijs