Polychloorbifenylen (PCB’s) worden regelmatig aangetroffen in de lichamen van dolfijnen die aanspoelen op stranden in het Verenigd Koninkrijk. Deze chemicaliën worden in verband gebracht met het risico op infectieziekten.

Dolfijnen in zeeën rond het Verenigd Koninkrijk sterven door een combinatie van verhoogde watertemperaturen en giftige chemicaliën. Deze chemicaliën zijn al sinds de jaren 80 verboden in Nederland, net als in het Verenigd Koninkrijk.

Polychloorbifenylen (PCB’s) zijn hardnekkige chemische verontreinigende stoffen, die vroeger op grote schaal werden gebruikt in de industriële sector. Ze verstoren de voortplanting en het immuunsysteem van dieren en veroorzaken kanker bij mensen.

Amsterdammers bleven uitgaan - Historisch onderzoek naar uitgaansleven tijdens de bezetting
LEES OOK

Amsterdammers bleven uitgaan - Historisch onderzoek naar uitgaansleven tijdens de bezetting

Amsterdammers bleven gedurende de Tweede Wereldoorlog vertier zoeken in theater en bioscoop. Historica Merel Meijer doet onderzoek naar het uitgaansle ...

Sterfte door infectieziekten

In een nieuw onderzoek tonen zoölogen aan dat hogere concentraties PCB’s in het lichaam en verhoogde zeewatertemperaturen verband houden met een groter risico op sterfte door infectieziekten bij gewone dolfijnen (Delphinus delphis). Het is voor het eerst dat dit bij zoogdieren wordt aangetoond.

De oceaan wordt geconfronteerd met ‘een drievoudige planetaire crisis – klimaatverandering, vervuiling en verlies van biodiversiteit – maar we kijken vaak naar bedreigingen op zichzelf’, zegt zoöloog Rosie Williams van de Zoological Society van London in het Verenigd Koninkrijk.

Williams en haar collega’s analyseerden gegevens van 836 overleden gewone dolfijnen, om de impact van deze nauw verbonden bedreigingen te onderzoeken. De dolfijnen waren tussen 1990 en 2020 in het VK aangespoeld.

Chemicaliën in blubber

Ze ontdekten dat een stijging van 1 milligram PCB’s per kilogram (mg/kg) blubber – een onderhuidse vetlaag bij dolfijnen – samenhangt met een stijging van 1,6 procent in de kans dat infectieziekten – zoals enteritis, bacteriële infectie en longontsteking – fataal worden. Elke stijging van de temperatuur van het zeeoppervlak met 1°C kwam overeen met 14 procent stijging van het sterfterisico.

Volgens het onderzoek is de drempelwaarde waarbij PCB-blubberconcentraties een significant effect hebben op het ziekterisico van dolfijnen 22 mg/kg. De gemiddelde concentratie in de monsters was echter een stuk hoger, namelijk 32,15 mg/kg.

Omdat dolfijnen lang leven, wijdverspreid zijn in het VK en hoog in de voedselketen staan, zijn ze ook een goede indicator voor hoe de bedreigingen andere dieren kunnen beïnvloeden. ‘Hun plek bovenin de voedselketen betekent dat chemicaliën uit hun prooien ophopen in hun blubber. Hierdoor kunnen ze een geconcentreerde momentopname geven van de chemische verontreiniging van de oceaan. Helaas gaat het wel ten koste van hun gezondheid’, zegt marien bioloog Thea Taylor, directeur van het Sussex Dolphin Project.

Verboden

Ondanks dat PCB’s al lange tijd verboden zijn – sinds 1985 in Nederland en sinds 2001 wereldwijd – komen ze nog steeds terecht in de oceaan. ‘Ze komen waarschijnlijk nog steeds in het milieu terecht via restvoorraden. Ook zijn ze vaak een bijproduct van andere productieprocessen’, zegt Williams.

Het is erg moeilijk om de oceaan van PBC’s te ontdoen. ‘Omdat ze zo hardnekkig zijn, is het een nachtmerrie om ervan af te komen’, zegt ze. ‘Er is zeker geen gemakkelijke oplossing.’ Sommige wetenschappers onderzoeken baggeren als schoonmaaktechniek. Anderen richten zich op het verbeteren van de effectiviteit van waterzuiveringsinstallaties, wat betreft het verwijderen van hardnekkige chemicaliën.

Deze bevindingen illustreren wat er kan gebeuren als er geen actie wordt ondernomen om perfluoralkyl- en polyfluoralksylstoffen (PFAS) te verbieden, een andere wijdverspreide groep van zogenaamde ‘forever chemicals’ – chemische stoffen die nauwelijks vergaan en voor altijd aanwezig blijven in het milieu. ‘Hoewel we de vervuiling die al heeft plaatsgevonden niet meer ongedaan kunnen maken, is het van cruciaal belang om te voorkomen dat er nog meer chemische stoffen in het milieu terechtkomen’, zegt Taylor.