Concertbezoekers die wild dansend tegen elkaar aan beuken, gedragen zich hetzelfde als atomen in een gas. Simulaties kunnen hun bewegingen zelfs voorspellen.

Hoewel elk individu een vrije wil heeft, lijkt de collectieve beweging van mensen in een zogeheten moshpit verdacht veel op die van deeltjes in een gas. In een moshpit bewegen mensen chaotisch door elkaar heen, waarbij ruw ze tegen elkaar beuken. Zo’n pit ontstaat vaak tijdens een hardrock- of metalconcert. Natuurkundige Jesse Silverberg, werkzaam bij de Amerikaanse Cornell University, vroeg zich tijdens een concertbezoek af of de bewegingen van de moshers wiskundige wetten volgen.

Om de bewegingen te doorgronden, verzamelden Silverberg en zijn collega’s video’s van moshpits op YouTube. Ze analyseerden de beelden vervolgens met een programma waarmee natuurkundigen normaal gesproken deeltjes in een gas bestuderen. De snelheid van de moshers was statistisch net zo verdeeld als die van gasdeeltjes.

Simon van Gaal: ‘Te veel stress voor een topprestatie is niet goed, te weinig opwinding ook niet’
LEES OOK

Simon van Gaal: ‘Te veel stress voor een topprestatie is niet goed, te weinig opwinding ook niet’

Wetenschappers van de Universiteit van Amsterdam hebben in kaart gebracht wat de optimale stand van het brein is om zo goed m ...

Silverman maakte vervolgens een simulatie waarbij de deeltjes een moshpit-menigte voorstelden. Silverman kon instellen in welke mate de deeltjes elkaar volgen of groepjes vormen. Ook voegde de natuurkundige een ruis toe die de bewegingen willekeurig kon veranderen. Zo bootste hij de effecten van alcohol en andere bedwelmende middelen na.

Maalstroom

Wanneer de variabelen veranderden, ontstonden verschillende soorten moshpits in de simulatie, zoals een situatie waarin mensen in een soort maalstroom bewegen. Deze stijl van moshen komt daadwerkelijk bij concerten voor, en staat bekend als een circle pit.

Silvermans simulatie lijkt het gedrag van de metalfans dus redelijk te doorgronden. ‘Het collectieve gedrag van mensen komt overeen met de voorspellingen van de eenvoudige modellen’, meldden de onderzoekers in hun onderzoeksverslag. Ze hopen dat vergelijkbare modellen zijn toe te passen op panieksituaties. In dat geval zou hun vondst kunnen bijdragen aan betere veiligheidsmaatregelen bij bijvoorbeeld een paniekuitbraak bij evenementen, zoals twee jaar geleden in Duitsland voorkwam.