Wanneer honden die tegen vlooien zijn behandeld gaan zwemmen, geven ze tot minstens een maand na de behandeling pesticiden af. Dat is gevaarlijk voor het waterleven.
Springt je hond zodra hij de kans krijgt in een rivier, vijver of meer? Dan adviseren dierwetenschappers om geen spot-on behandelingen tegen vlooien en teken meer te gebruiken. Dat zijn behandelingen waarbij de werkzame stof op de huid van het dier wordt aangebracht.
Advies zonder bewijs
Uit onderzoek blijkt namelijk dat wanneer honden in water worden ondergedompeld, hun huid en vacht tot 28 dagen na een spot-on behandeling werkzame stoffen afgeven. Dat gebeurt in hoeveelheden die schadelijk zijn voor waterdieren en de dieren die hen eten, zoals vogels. ‘Als je hond regelmatig zwemt, moet je hem niet behandelen met spot-on’, zegt dierenarts Rosemary Perkins van de Universiteit van Sussex in het VK.
'Zonder wetenschap geen geneesmiddelen'
Toponderzoeker Hans Clevers verwierf wereldwijde faam toen hij in 2007 de stamcel van de darm ontdekte. Onlangs was hij in Nederland. 'We moeten de me ...
Toen spot-on behandelingen in gebruik werden genomen, ging men er ten onrechte van uit dat ze geen gevolgen voor het milieu zouden hebben. Pas in 2011 werd door het Europees Geneesmiddelenbureau aangeraden om dieren gedurende 48 uur na behandeling uit het water te houden. Volgens Perkins is dat advies niet gebaseerd op onderzoek. ‘Ik kon daar geen enkel ondersteunend bewijs voor vinden. Het is gewoon uit de duim gezogen.’
Schadelijke pesticiden
Perkins kreeg het vermoeden dat er een probleem was toen ze fipronil, een van de bestrijdingsmiddelen in spot-on behandelingen, aantrof in rivieren in het VK. ‘We vonden verbazingwekkend hoge niveaus’, zegt ze.
Om dit verder te onderzoeken behandelde haar team 24 honden met spot-on behandelingen die fipronil bevatten, en 25 honden met spot-on behandelingen die imidacloprid – een andere stof die veel voorkomt in vlooienbehandelingen – bevatten. Na 5, 14 of 28 dagen dompelden ze de honden gedurende 5 minuten tot aan hun schouders onder in water in plastic tobbes. Vervolgens maten ze het pesticidegehalte in het water.
Het team ontdekte dat zelfs na 28 dagen de hoeveelheid pesticiden die van een grote hond afkomt de veilige niveaus overschrijdt wanneer het in honderd kubieke meter water terechtkomt. Dat is het volume van een vijver van enkele meters doorsnee. Maar volgens Perkins zullen zelfs veel grotere watermassa’s de veilige grens overschrijden als er regelmatig veel behandelde honden in zwemmen.
Zelf actie ondernemen
Ze pleit ervoor dat regelgevende instanties over de hele wereld hun richtlijnen veranderen, maar vermoedt dat dit lang zal duren, als het überhaupt al gebeurt. Maar hondeneigenaren kunnen nu al actie ondernemen. Ze moeten spot-on behandelingen alleen gebruiken wanneer het echt nodig is, en niet preventief, zegt Perkins. Ook moeten ze hun honden tot minstens een maand na de behandeling uit het water houden. ‘De belangrijkste conclusie is dat er altijd een risico is als je hond op enig moment in deze periode gaat zwemmen.’
Er is een alternatief voor spot-on behandelingen in de vorm van pillen, maar volgens Perkins is het onduidelijk of deze beter zijn. De werkzame bestanddelen zijn langwerkende chemicaliën die via uitwerpselen de bodem kunnen vervuilen, zegt ze. ‘We hebben gewoon geen idee wat hun impact is.’
