Parijs (F) – Tweehonderd jaar geleden ontdekte Herschel infraroodlicht. De Europese ruimtevaartuigorganisatie ESA herdenkt tijdens een conferentie dit moment en hernoemt de infraroodtelescoop FIRST naar deze wetenschapper.


William Herschel (1738-1822), een beroemd musicus en astronoom, ontdekte tweehonderd jaar geleden het infrarode licht. Hij leidde zonlicht door een prisma, plaatste een thermometer in een deel van het spectrum waar ogenschijnlijk geen licht was en hij nam warmte waar. Dit deel van het spectrum noemen wij infrarood licht.

De Herschel Space Observatory

Mede door deze ontdekking ontstond aan het begin van de 20e eeuw binnen de astronomie een nieuw vakgebied, namelijk de infraroodsterrenkunde. Pas in de jaren zestig kwam het onderzoek goed op gang toen gevoelige apparatuur voor de detectie van infraroodlicht werd ontwikkeld. Nu konden astronomen de temperatuur van hemellichamen bepalen en inzicht krijgen in de samenstelling van de atmosfeer van de planeten. Deze metingen zijn alleen mogelijk vanaf hooggelegen plaatsen of vanuit vliegtuigen of stratosfeerballonnen omdat daar de absorptie van infrarode straling door de atmosfeer marginaal is. In de jaren tachtig werden vervolgens de eerste infraroodsatellieten gelanceerd.
De European Space Association (ESA) ontwikkelt sinds enkele jaren het eerste ruimte-observatorium dat het totale infraroodgebied kan waarnemen en golflengten kleiner dan een millimeter detecteert, genaamd de FIRST (Far InfraRed and Submillimetre Telescope). Tijdens de vierdaagse conferentie ‘The promise of FIRST’, die 12 december startte, bespreken infraroodsterrenkundigen de wetenschappelijke agenda van de telescoop. Als eerbetoon aan de ontdekker van het infrarood hernoemde de ESA de telescoop aan het begin van de conferentie tot ‘Herschel Space Observatory’. De telescoop zal begin 2007 worden gelanceerd en gegevens leveren voor het onderzoek naar het ontstaan en de evolutie van het Heelal.

Irene Husmann