Een spier waarvan men aannam dat hij alleen werd gebruikt door mensen die met hun oren kunnen wiebelen, blijkt actief te worden wanneer we extra goed proberen te luisteren.
Een ‘nutteloze’ spier die sommige mensen in staat stelt om met hun oren te wiebelen, wordt geactiveerd wanneer we ons best doen om iets te horen. De neurowetenschappers die dit ontdekten, publiceerden hun resultaten in het wetenschappelijke tijdschrift Frontiers in Neuroscience.
Begrijpend luisteren
Onze aapachtige voorouders verloren het vermogen om hun oren te bewegen toen ze miljoenen jaren geleden een ander evolutionair pad insloegen dan de apen. Maar sommige spieren en hersencellen die deze eigenschap ondersteunden blijken vandaag de dag nog steeds bij de mens aanwezig te zijn.
Ozempic: van kilokiller naar levenselixer?
Volgens onderzoeken helpt Ozempic behalve bij diabetes en obesitas ook bij astma, alzheimer, alcoholisme en angststoornissen. Hoe zit dat?
Veel wetenschappers dachten dat deze zogenaamde oorschelpspieren in onbruik zijn geraakt, ook al zorgen ze er bij sommige mensen voor dat ze met hun oren kunnen wiebelen. In 2020 ontdekten neurowetenschapper Daniel Strauss van de Saarland-universiteit in Duitsland en zijn collega’s dat deze spieren juist geactiveerd worden als reactie op het horen van geluiden uit verschillende richtingen. Daarom vroegen ze zich af of dit ook gebeurt als mensen geconcentreerd luisteren.
Om dit te onderzoeken lieten de onderzoekers 20 mensen tussen de 22 en 37 jaar met een normaal gehoor drie gehoortesten uitvoeren, elk met een andere moeilijkheidsgraad. Voor elke test luisterden de proefpersonen geconcentreerd naar een audioboekfragment van 5 minuten met een vrouwenstem. Ondertussen maten huidsensoren de elektrische activiteit in hun oorschelpspieren.
In de gemakkelijke test speelden de onderzoekers zachtjes een podcast met een mannenstem af terwijl het audioboek speelde. Tijdens de matig moeilijke taak voegden ze een zacht fragment van een vrouwenstem, vergelijkbaar met die in het luisterboek, toe aan de set-up. In de moeilijkste test speelden ze beide achtergrondclips op hoog volume af.
Betere hoortoestellen
De onderzoekers ontdekten dat de grootste oorschelpspier, de superieure oorschelpspier, tijdens de moeilijke test het sterkst geactiveerd werd. ‘Het is verbazingwekkend dat deze bijna vergeten spier zo hard werkt tijdens geconcentreerd luisteren’, zegt Strauss.
Het team beoordeelde niet of activering van deze spier het vermogen van de deelnemers om zich te concentreren op het luisterboek verbeterde. Maar het meten van de activiteit van de spier zou een objectieve methode kunnen zijn om luisterinspanning te beoordelen. Dat kan bijdragen aan de ontwikkeling van betere hoortoestellen die de luisterinspanning verminderen, aldus Strauss.
Neuraal fossiel
Maar eerst moeten grotere studies onder mensen van diverse leeftijden en gehoorcapaciteiten de bevindingen bevestigen, zegt neurowetenschapper Yusuf Cakmak van de Universiteit van Otago in Nieuw-Zeeland. Het team hield ook geen rekening met oogbewegingen of gezichtsuitdrukkingen, die de activiteit van de oorschelpspieren kunnen beïnvloeden, zegt hij.
Strauss hoopt een aantal van deze punten in de toekomst aan te pakken. ‘Vervolgonderzoek is nodig om beter inzicht te krijgen in dit ‘neurale fossiel’ in onze hersenen en hoe we het kunnen benutten’, zegt hij.
