Een flinke ruimterots komt in 2032 mogelijk in botsing met de aarde. Heel bezorgd hoeven we daar niet over te zijn, maar de planetoïde heeft wel aanleiding gegeven om voor het eerst wereldwijde procedures van planetaire defensie in gang te zetten.
Een planetoïde met een diameter van maximaal 100 meter heeft een kans van 1 op 83 om de aarde op 22 december 2032 te raken. Die kans is groot genoeg om voor het eerst wereldwijde procedures voor planetaire verdediging in gang te zetten. ‘Dit is een historisch moment’, zegt natuurkundige Richard Moissl van de Europese ruimtevaartorganisatie ESA.
Een automatische telescoop in Chili die naar nabije ruimterotsen speurt, ontdekte de planetoïde op 27 december 2024. De rots, die de naam 2024 YR4 kreeg, staat nu bovenaan de risicolijst voor inslagen die ESA en NASA bijhouden. De planetoïde heeft een kans van 1,3 procent om over zeven jaar met de aarde te botsen.

Stevenen we af op een ‘zandcrisis’?
Er dreigt wereldwijd een tekort aan zand, waarschuwen wetenschappers. Hoe zit dat? En gaan we daar in Nederland iets van merken?
Hoogste risicoscore
Het inslagrisico in combinatie met de grootte van de planetoïde levert hem een score op van 3 op 10 op de schaal van Torino – een instrument om de potentiële impact van inslagen van ruimterotsen te categoriseren. Dat risiconiveau houdt in dat er kans is op een close encounter die ‘plaatselijk destructie’ kan veroorzaken. De bewegingsenergie die bij de inslag vrij kan komen, staat volgens de berekeningen van NASA staan aan bijna 8 miljoen ton dynamiet. Dat is genoeg om een stad in as te leggen.
‘Deze score is nog nooit aan een planetoïde toegekend’, zegt Moissl. ‘Een 3 op de Torino-schaal geeft ons het mandaat om dingen te doen die we normaal niet doen’, zegt hij. Een voorbeeld daarvan is het intensiever monitoren van de planetoïde.
Als krachtigere telescopen naar de planetoïde gaan kijken, kan dat een nauwkeuriger beeld opleveren van het risico op een inslag. Hierdoor kan het risico naar nul verschuiven, zegt Moissl.
Primeur
De planetoïde Apophis, die in 2029 de aarde nadert, kreeg toen hij in 2004 ontdekt werd aanvankelijk een 4 op de Torino-schaal. Maar na meer metingen is die score bijgesteld naar nul. De Apophis-ontdekking vond plaats voordat er wereldwijd gecoördineerde planetaire verdedigingsprocedures bestonden. Ook waren er nog geen geautomatiseerde planetoïdedetectiesystemen.
Dat is nu anders voor 2024 YR4. Moissl zegt dat het International Asteroid Warning Network nu de handen ineenslaat om de baan van de planetoïde te bestuderen. Deze groep is gelieerd aan de Verenigde Naties. Een ander internationaal consortium, de Space Mission Planning Advisory Group, is ook op de hoogte van de planetoïde en staat op het punt om plannen te maken voor hoe we een eventuele botsing kunnen voorkomen. Dat kan bijvoorbeeld door met een ruimtesonde het pad van de planetoïde af te buigen – mocht dat nodig zijn.
Op dit moment is de planetoïde ‘geen reden tot bezorgdheid’, zegt Moissl. ‘Maar omdat hij ongewoon is, is er reden om hem goed in de gaten te houden.’