Wageningen (NL) – De milieubelasting vermindert aanzienlijk wanneer boeren de toediening van meststoffen en bestrijdingsmiddelen afstemmen op de lokale bodemgesteldheid.


Tijdens zijn promotie-onderzoek ontwikkelde Jeroen van Alphen, werkzaam aan de universiteit van Wageningen, samen met een akkerbouwer een volledig draaiend systeem voor zogeheten precisielandbouw. Vergeleken met ‘conventionele landbouw’ waren in zijn veldproeven 15 tot 27 procent minder stikstofmeststoffen nodig en was de controle over de uitspoeling van bestrijdingsmiddelen veel groter. De gewasopbrengst bleef hierbij gelijk.
Bij precisielandbouw stemt de boer de toediening van meststoffen en bestrijdingsmiddelen af op de lokaal variërende bodemomstandigheden, zodat optimale gewasgroei gepaard gaat met een minimale belasting van het milieu. Daarvoor gebruikt hij moderne communicatietechnologie, zoals satellietnavigatie op landbouwmachines.
De grootste uitdaging ligt in het verkrijgen en verwerken van de benodigde bodemkundige informatie. Van Alphen bracht voor zijn proefbedrijf de bodemgesteldheid binnen percelen in kaart. Vervolgens verwerkte hij deze informatie in simulatiemodellen en stelde zo richtlijnen vast voor de uitvoering van precisielandbouw. Hij verliet daarbij al snel het idee van ‘boeren op de vierkante meter’, omdat dit duur is en slechts weinig meerwaarde heeft. Grotere eenheden, zoals percelen, beschrijven het overgrote deel van de bodemvariatie.
Gezien de aanzienlijke daling in het gebruik van meststoffen en pesticiden bij gelijkblijvende gewasopbrengsten denkt Van Alphen dat er goede kansen bestaan voor de invoering van precisielandbouw op de middellange termijn. “Door internet, geografische informatiesystemen en modellen te gebruiken, kunnen we de milieubelasting op nationaal niveau op een eerlijker en minder bureaucratische manier terugdringen,” vertelt de Wageningse wetenschapper.
Volgens Van Alphen moet het huidige landelijke mineralenaangiftesysteem beter worden afgestemd op bodemkundige informatie. “Dat systeem is een te grote vereenvoudiging waarbij bodemverschillen geen rol meer spelen in de regelgeving.” De aanpassing zou goed aansluiten bij het overheidsplan om dit jaar nog alle landbouwpercelen te registreren in een geografisch informatiesysteem. Dat systeem is toegankelijk via internet en bevat tevens informatie over landgebruik, bodemvruchtbaarheid en beheer. “Een elektronische koppeling van het mineralenmanagement op perceelsniveau aan dit registratiesysteem biedt uitgelezen mogelijkheden om de mineralenwetgeving te herzien”, meent Van Alphen.

Mirjam Leunissen