Uit de analyse van een skelet van een man die leefde in het Romeinse rijk blijkt dat hij is gebeten door een leeuw. Volgens de onderzoekers is dit het eerste bewijs dat mensen in gladiatorenarena’s in Europa met dieren vochten.

Bijtafdrukken in het bekken van een man die leefde in het door de Romeinen bezette Groot-Brittannië zijn waarschijnlijk gemaakt door een leeuw tijdens een gladiatorengevecht. De bevindingen leveren het eerste fysieke bewijs dat mensen in gladiatorenarena’s in Europa met dieren vochten, zegt forensisch antropoloog Tim Thompson van de Maynooth-universiteit in Ierland. Hij en zijn team publiceerden hun resultaten in het vakblad PLOS One.

In Romeinse kunst en teksten worden vaak gladiatorenspektakels met wilde katten, beren, olifanten en andere dieren beschreven. Maar ondanks de honderden opgegraven Romeinse amfitheaters verspreid over het oude rijk, vertoonde geen van de ongeveer tweehonderd vermoedelijke gladiatorskeletten die zijn opgegraven duidelijke tekenen van een aanval van een dier.

Bonobo’s doen aan een soort zinsbouw – net als mensen
LEES OOK

Bonobo’s doen aan een soort zinsbouw – net als mensen

Bonobo’s kunnen stemgeluiden combineren om nieuwe betekenissen te creëren, terwijl we dachten dat alleen mensen hiertoe in staat zijn.

Ongewone deuken

Tijdens een stadsontwikkelingsproject in 2004 en 2005 groeven wetenschappers net buiten York in het Verenigd Koninkrijk de overblijfselen op van ongeveer honderd mensen uit het Romeinse tijdperk. De Romeinen stichtten deze stad oorspronkelijk onder de naam Eboracum. De meeste mensen die daar tussen de eerste en vierde eeuw na Christus begraven werden, waren jonge mannen, vol verwondingen en vaak onthoofd.

Een van de skeletten had vreemde deuken en steeksporen op beide heupen. Onderzoekers vermoedden dat dit wijst op een aanval door een carnivoor. Om hun vermoeden te bevestigen, maakten Thompson en zijn collega’s 3D-scans van het oude bekken. Daarna vergeleken ze hun bevindingen met scans van verse bijtpatronen op botten van dierlijke karkassen – meestal paarden – die in dierentuinen waren gevoerd aan leeuwen, luipaarden, cheeta’s en tijgers.

Een heupbot met daarin een bijtspoor van een leeuw
Bijtspoor van een leeuwentand in het bekken van een skelet. Beeld: Maynooth University.

Overeenkomsten

De onderzoekers ontdekten dat de tien bijtsporen op de botten van de vermoedelijke gladiator sterk overeenkwamen met de bijtsporen op paardenbotten door leeuwen in dierentuinen. De voornaamste overeenkomsten waren de positie van de tandafdrukken en de diepte van de sporen in het bot, na het doorboren van zacht weefsel.

‘We hebben het over behoorlijk grote tanden die door al deze lagen van het lichaam gaan’, zegt Thompson. Toch was het onwaarschijnlijk dat de beet dodelijk zou zijn: ‘Het zal pijn hebben gedaan’, zegt hij. Maar als leeuwen een prooi willen doden, vallen ze meestal de keel aan. ‘Wat hier waarschijnlijk is gebeurd, is dat het individu op een andere manier is gevloerd en dat de leeuw hem vervolgens heeft meegesleurd.’