Den Haag (NL) – Patiënten met de hersenbeschadiging afasie maken dezelfde fouten in hun grammatica als kinderen, zegt Sergey Avrutin van de Universiteit Utrecht. Hij zet nu een onderzoeksgroep op die taalontwikkeling en taalstoornissen verder gaat onderzoeken.

Taalkundige Sergey Acrutin onderzoekt taalgebruik door kinderen en door patiënten met broca-afasie. Afasie is het moeilijk kunnen spreken, verstaan, schrijven en lezen van een taal door een hersenletsel. Bij mensen met broca-afasie is het broca-gebied in de linkerhersenhelft beschadigd. Deze patiënten hebben moeite met het bedenken van het juiste woord en met het toepassen van de correcte grammatica. Hun intelligentie is normaal. In Nederland gaat het waarschijnlijk om een paar honderd patiënten.

Avrutin zal niet alleen Nederlandse afasiepatiënten en kinderen bestuderen. Hij richt zijn vorsende blik ook op Rusland en Italië. Daardoor kan hij straks het maken van taalfouten bij Germaanse, Romaanse en Slavische talen vergelijken. De onderzoekers willen onder andere weten of fouten die een afasiepatiënt in de ene taal maakt ook voorkomen in de andere talen.

‘Depressie zit niet alleen in het hoofd, maar in het hele lichaam’
LEES OOK

‘Depressie zit niet alleen in het hoofd, maar in het hele lichaam’

Psychiatrisch epidemioloog Brenda Penninx onderzoekt het verband tussen mentale en lichamelijke gezondheid.

Volgens NWO-Pionier Avrutin beschikken kinderen en mensen met een afasie door een hersenbeschadiging over alle grammaticale regels. Ze weten alleen niet wanneer ze welke regel moeten gebruiken. Een kleuter zegt bijvoorbeeld ‘mammie eten’ in plaats van ‘mammie eet’. Grammaticaal mag dat. Kijk maar naar ‘geen fietsen plaatsen’ of ‘ik vertelde een mop en hij lachen joh’. Ook het weglaten van het onderwerp, zoals veel kinderen en afasie-patiënten doen, is grammaticaal mogelijk. ‘Televisie kopen’ in plaats van ‘ik kocht een televisie’ is fout, maar het is wel juist als we in onze agenda schrijven ‘sporten, koken, eten’.

De afgelopen maanden verzamelden de onderzoekers gegevens in Italië. Het lijkt erop dat de Italiaanse afasiepatiënten andere fouten maken dan Nederlandse. De fouten lijken voort te komen uit de beperkingen die de Italiaanse grammatica oplegt. Uitgebreidere experimenten in de komende maanden moeten dit vermoeden bevestigen of weerleggen. Het totale onderzoek duurt vijf jaar. De Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek NWO heeft aan Avrutin 1,6 miljoen gulden Pioniersubsidie verleend. Na afloop willen Avrutin en zijn groep meer te weten over het verwerven van taal door kinderen en het optreden van storingen daarin.

Bron: NWO