Het is een groot raadsel waarom veel vogels door mensen gemaakte materialen toevoegen aan hun nest. Nu hebben biologen bewijs gevonden dat deze decoraties mogelijk roofdieren afschrikken.
Vogels decoreren hun nest regelmatig met door mensen gemaakte voorwerpen en veren. Noorse biologen hebben ontdekt dat ze dit mogelijk doen om eksters en raven ervan te weerhouden hun eieren te stelen. Ze publiceerden hun onderzoek in het wetenschappelijke tijdschrift Royal Society Open Science.
Vreemde objecten
Dat vogels door de mens gemaakte voorwerpen in hun nest leggen, zoals plastic, metaaldraad of zelfs anti-vogelpinnen van gebouwen, is een bekend fenomeen. Vaak lijken deze objecten geen enkele rol te spelen voor de isolatie of stevigheid van het nest. Daarnaast kunnen ze het nest zelfs opvallender maken voor roofdieren.

‘De Noordpool zoals ik die ooit kende, bestaat niet meer’
Elke zomer trekt poolbioloog Maarten Loonen naar Spitsbergen, terwijl de gletsjers afbrokkelen en de wereld om hem heen smelt.
Vogelonderzoekers Magne Husby van de Universiteit van Nordland en Tore Slagsvold van de Universiteit van Oslo, beide in Noorwegen, denken nu dat het gebruik van ongewone materialen helpt om nesten te beschermen tegen kraaiachtigen, zoals eksters en raven. Deze beide vogels zijn beruchte eierdieven, maar verschillende onderzoeken wezen er al op dat ze een afkeer hebben voor onbekende voorwerpen.
‘Waarom doen vogels iets dat het voor nestrovers makkelijker zou kunnen maken om hen te vinden?’ zegt Husby. ‘Het leek ons logisch dat nestversiering een positief effect moet hebben. We vermoedden dat nestrovers wantrouwig zijn tegenover nieuwe objecten en aarzelen om zulke nesten te beroven.’ Daarnaast suggereerden Husby en Slagsvold dat vogels grote veren in hun nest plaatsen om eierdieven te laten denken dat er in het nest een vogel is gedood en zo bang te maken.
Twijfelde nestrovers
Om hun hypotheses te testen, gebruikten Husby en Slagsvold drie soorten kunstnesten. De eerste soort bevatte simpelweg alleen kwarteleieren, de tweede had kwarteleieren en een glimmende metalen lepel en de derde bevatte kwarteleieren en grote veren. Ze deden 78 proeven in het bos om de reactie van eksters (Pica pica) hierop te onderzoeken en 60 proeven op een vuilnisbelt om dit bij raven (Corvus corax) te bestuderen.
Gemiddeld wachtten de eksters 96 uur voordat ze eieren stalen uit de standaardnesten, 149 uur voordat ze dat deden bij de nesten met een lepel en 152 uur voordat ze de nesten met veren beroofden. Raven lieten vergelijkbare gedragspatronen zien, die wachtten respectievelijk 28, 34 en 43 uur. Deze aarzeling kan cruciaal zijn, aangezien die vogels meer tijd geeft om hun nest te verdedigen en hun eieren te beschermen.