De grootste bliksemschicht ooit waargenomen is geïdentificeerd. De flits was meer dan twee keer zo groot als het vorige record: de bliksemschicht overbrugde 709 kilometer – ongeveer de afstand van Amsterdam naar Praag.
Een andere bliksemschicht heeft het wereldrecord van langste duur verbroken. De bliksem duurde 16,7 seconden, wat ook het dubbele is van het vorige record. ‘We hebben twee nieuwe lichtflitsen geïdentificeerd die substantieel groter zijn dan wat we ooit hebben gezien’, zegt geograaf Randall Cerveny van de Arizona State University.
Hoe gevaarlijk zijn supervulkanen?
In het verleden stortten zogeheten supervulkanen de aarde meermaals in een desastreuze ‘vulkanische winter’. Gaat dat opnieuw gebeuren?
Satellietmetingen
Voorheen maten onderzoekers onweer voornamelijk met sensoren op de grond die de radiogolven van de flitsen detecteren. In 2017 heeft de Wereld Meteorologische Organisatie (WMO) van de Verenigde Naties deze data gebruikt om twee wereldrecords te identificeren. Een bliksemschicht in Oklahoma in 2007 was 321 kilometer breed. Daarnaast was er een Franse flits in 2012 die 7,75 seconden duurde.
In 2016 lanceerden de Verenigde Staten ’s werelds eerste satelliet die onweer in kaart brengt. Dit levert een veel beter beeld op van het oppervlak van de aarde. Twee bliksemschichten waargenomen vanuit het heelal zijn nu door de WMO bestempeld als de verst overbruggende en de langst durende.
De 709 kilometer overbruggende flits vond plaats op 31 oktober 2018 in het zuiden van Brazilië en een deel van het noordoosten van Argentinië. De satellietbeelden toonden meerdere aftakkingen van de hoofdflits. Op 4 maart 2019 vond een 16,7 seconden durende flits plaats in Argentinië. Beide bliksemschichten bleven in de wolken en raakten dus niet de grond.
Door een potlood
De flitsen waren zo groot door de krachtige ‘mesoschaal convectieve systemen’ die zich ontwikkelen boven de hoogvlaktes van Zuid-Amerika, zegt Cerveny. ‘Dit zijn verbonden, individuele superstormen die worden samengevoegd tot gigantische stormen.’
Boven de Great Plains in Noord-Amerika ontstaan vergelijkbare enorme stormen. In deze stormwolken bouwen enorme elektrische ladingen op, die uiteindelijk ontladen over gigantische afstanden in de lucht.
‘Je dwingt onwijs veel energie door een ruimte met ongeveer de diameter van een potlood’, zegt Cerveny. ‘Moeder Natuur ontlaadt dat voltage vrij snel, maar soms duurt dit even. Nu is 16,7 seconden blijkbaar het nieuwe record voor hoe lang dat kan duren.’
Aangezien de satelliet pas een paar jaar data verzameld, verwacht Cerveny dat de records vrij snel weer gebroken worden.
