In een wereld waar bijna alles met één druk op de knop naar je toe komt, wordt de noodzaak om je huis, of zelfs je bed, te verlaten steeds kleiner.

Hoe is het om volledig horizontaal te leven? Kunstenaar Yiyun Chen nam de proef op de som en bracht vrijwillig dertig dagen in haar bed door. Dit project is te bewonderen tijdens de tentoonstelling ReShape van MU artspace.

Horizontale levensstijl

Sommige mensen zijn om medische redenen aan hun bed gekluisterd, anderen kiezen er vrijwillig voor om het grootste deel van hun leven binnen de muren van hun slaapkamer door te brengen. In Japan volgt ruim een half miljoen mensen – bijna vier promille van de bevolking – jaren achtereen deze horizontale levensstijl. Zo extreem als in Japan is het niet overal, maar ook in veel andere landen is er een tendens te ontdekken. In een wereld waar bijna alles met één druk op de knop naar je toe komt, wordt de noodzaak om je huis, of zelfs je bed, te verlaten steeds kleiner.

Dit inspireerde de Chinese kunstenaar Yiyun Chen om bij wijze van experiment een maand lang in bed door te brengen. Ze sloot zichzelf op in een speciaal ingerichte kamer in Eindhoven. Op afstand hielden twee wetenschappers van de Universiteit van Maastricht, Patrick Schrauwen en Vera Schrauwen-Hinderling, haar fysieke gezondheid in de gaten. Alles kon Chen liggend af. Haar bed verplaatste ze langs een helling om gedurende de dag verschillende stations aan te doen: een keukentje om haar maaltijden te bereiden, een werkplek om virtueel contact met de buitenwereld te onderhouden en een stel pedalen voor haar dagelijkse workout. Alles liggend, je zou er bijna moe van worden.

Kunstenaars kopiëren de vorm van een baby net zo lang totdat deze in iets onherkenbaars verandert. Beeld: Boudewijn Bollmann
Kunstenaars kopiëren de vorm van een baby net zo lang totdat deze in iets onherkenbaars verandert. Beeld: Boudewijn Bollmann

Metabole gezondheid

De Maastrichtse wetenschappers erkennen dat het experiment weinig wetenschappelijke waarde heeft, gezien het slechts één individu betreft. Toch werkten ze graag mee. ‘Het is geen wetenschappelijk experiment, maar meer een manier om een breder publiek bewust te maken’, zegt Schrauwen in een persverklaring. ‘Ik vond dit project heel speciaal en waardevol omdat het twee zaken verbindt die normaal niet verbonden zijn: kunst en wetenschap’, voegt Schrauwen-Hinderling toe.

Tegen de verwachtingen in bleek Chens metabole gezondheid na het experiment een heel klein beetje verbeterd te zijn. Of dat door het liggen komt is de vraag. De kunstenaar kreeg zeer specifieke instructies van de wetenschappers voor een zo gezond mogelijke levensstijl. Vermoedelijk hebben die voor een licht positief gezondheidseffect gezorgd. Haar mentale gezondheid was een ander verhaal. Hoewel ze naar eigen zeggen nooit echt een buitenmens is geweest, viel het haar zwaar om niet de mogelijkheid te hebben om zich buiten haar slaapkamer te begeven en met echte mensen te praten. Ze hoopt met haar ervaring aandacht te vragen voor iedereen die om fysieke of mentale redenen aan een binnenskamerse levensstijl vastzit. Of ligt.

Laat het Antropoceen een bodemlaag vol met roze kippenbotjes na? Beeld: Boudewijn Bollmann
Laat het Antropoceen een bodemlaag vol met roze kippenbotjes na? Beeld: Boudewijn Bollmann

Transformaties van het leven

Tijdens de tentoonstelling ReShape van MU artspace kun je de bijzondere slaapkamer van Yiyun Chen bewonderen en wellicht wat inspiratie opdoen voor je eigen inrichting. Daarnaast zijn er nog veel meer bijzondere projecten op het grensvlak van kunst en wetenschap te zien rond het thema ‘transformaties van het leven’. Zo kun je bijvoorbeeld moeilijk de ietwat luguber ogende babyproductielijn over het hoofd zien. Hierin wordt de vorm van een baby steeds gekopieerd, totdat deze in iets onherkenbaars verandert.

Kijk je even de andere kant op, dan kan het zomaar dat je opeens oog in oog staat met een roze kip. Twee kunstenaars stellen voor om het DNA van alle kippen in de bio-industrie dusdanig te wijzigen dat ze roze veren en botten krijgen. Zo laat het Antropoceen een duidelijke bodemlaag na voor de archeoloog van de toekomst.

Op een tentoonstelling waarin de transformatie van het leven centraal staat, kan de vraag wat leven eigenlijk is natuurlijk niet ontbreken. Om mensen hierover aan het denken te zetten ontwierp Studio Arvid & Marie een nieuw organisme: een app met een beperkte levensduur die zich voortplant via telefoons. Het voortbestaan van deze ‘soort’ ligt hiermee wel heel direct in onze handen.

Yiyun Chen bracht dertig dagen liggend door in een speciaal ingerichte kamer. Beeld: Boudewijn Bollmann
Yiyun Chen bracht dertig dagen liggend door in een speciaal ingerichte kamer. Beeld: Boudewijn Bollmann