‘The Iceman’ Wim Hof beweert dat zijn ademhalings- en koudetherapie ‘lichaam en geest in een optimale natuurlijke staat houden’. Voor die beweringen is weinig wetenschappelijk bewijs, blijkt uit een analyse van vier onderzoeken.
Er is weinig bewijs voor de claims van de Nederlander Wim Hof dat een gecontroleerde ademhaling en blootstelling aan kou grootschalige positieve gezondheidseffecten hebben. In het eerste wetenschappelijke onderzoek naar de Wim Hof Methode ontdekten onderzoekers dat slechts een paar kleine studies de bewering steunen dat deze technieken ontstekingen tegengaan. Verder hebben diverse experimenten geen bewijs opgeleverd dat zijn technieken atletische prestaties verbeteren.
De Wim Hof Methode gaat uit van drie ‘pijlers’: gecontroleerde ademhaling, koudetherapie en toewijding. Volgens ‘The Iceman’ kun je via deze pijlers je gestel op allerlei manieren bevorderen, van immuunsysteem en energieniveau tot slaapkwaliteit en creativiteit.
‘Depressie zit niet alleen in het hoofd, maar in het hele lichaam’
Psychiatrisch epidemioloog Brenda Penninx onderzoekt het verband tussen mentale en lichamelijke gezondheid.
Blote voeten in de sneeuw
Gezondheidswetenschappers Lucy Hammond en Omar Almahayni van de Universiteit van Warwick in het Verenigd Koninkrijk wilden weten of hier enig wetenschappelijk bewijs voor is. Ze bestudeerden acht onderzoeken die waren gepubliceerd in peer-reviewed tijdschriften en volgens hen een goede opzet hadden.
Vier van die onderzoeken hadden de ademhalings- en koudetherapietechnieken van Hof bestudeerd. Twee daarvan legden een verband tussen de methode van Hof en een vermindering van ontstekingen.
In een van die onderzoeken voerden 12 van de 24 deelnemers de technieken gedurende ongeveer een week uit. Ze stonden dagelijks tot een half uur op blote voeten in de sneeuw, dompelden zich onder in ijskoud water en maakten gekleed in alleen een korte broek en schoenen een wandeling op een besneeuwde berg.
Aan het eind van de week gaven de onderzoekers alle deelnemers een injectie met een bacterieel eiwit dat een ontstekingsreactie van het immuunsysteem uitlokt. Door hun bloedmonsters te analyseren, ontdekte het team dat de mensen die Hofs methode hadden uitgevoerd lagere niveaus van ontstekingseiwitten genereerden dan degenen die de technieken niet hadden uitgevoerd.
Alleen op korte termijn
Hof was echter zelf betrokken bij dit onderzoek. Dat kan volgens Hammond en Almahayni ‘leiden tot belangenverstrengeling bij het nastreven van zowel bewijsgrond als een commerciële kans’. Maar medicus Matthijs Kox van de Radboud Universiteit in Nijmegen, een van de auteurs van dit onderzoek, denkt niet dat dit het geval was. ‘In vervolgonderzoek hebben we aangetoond dat training door een onafhankelijke trainer vergelijkbare effecten heeft’, zegt hij.
Lees ook: Hoe gezond is een ijsbad?
Volgens medicus Jonathan Peake van de Technische Universiteit van Queensland in Australië hebben de twee onderzoeken niet gekeken naar enkele belangrijke aspecten van ontstekingen, zoals de activiteit van immuuncellen. Ook hebben ze de effecten op ontstekingen alleen op korte termijn geanalyseerd, zegt hij. ‘Er is geen bewijs dat de Wim Hof Methode chronische ontstekingen vermindert. Meer onderzoek is nodig, waarbij individuen met verschillende soorten ontstekingen van verschillende gradaties betrokken zijn.’
Warming-up
De andere vier studies die Hammond en Almahayni bekeken, hadden alleen de ademhalingstechnieken van Hof onderzocht. Via een analyse deze studies wilden de wetenschappers achterhalen of de ademhalingsmethode van Hof het vermogen om te sporten verbetert. De methode is over het algemeen gedefinieerd als drie tot vier sets van dertig tot veertig keer diep ademhalen, waarbij je de laatste uitademing zo lang mogelijk vasthoudt en dan de volgende inademing ongeveer vijftien seconden vasthoudt.
In geen van deze studies werd een effect waargenomen op de hoeveelheid lucht die de longen van de deelnemers tijdens het sporten binnenkwam en verliet, een marker voor atletische prestaties. ‘Bovendien vergeleek geen van de onderzoeken de Wim Hof Methode met andere methoden om de trainingsprestaties te verbeteren, zoals een warming-up’, aldus Peake.
Geheugenverlies en bevriezingswonden
Verder vormden mannen meer dan 80 procent van de deelnemers aan de onderzoeken. Dat maakt het volgens Hammond en Almahayni moeilijk om de resultaten te generaliseren. Over het geheel genomen is het bewijs voor de aanpak van Hof ‘helemaal niet sterk, naar mijn mening’, zegt Peake. ‘De boodschap van deze analyse is dat er onvoldoende bewijs is voor de effectiviteit van de Wim Hof Methode om wijdverspreide toepassing te ondersteunen.’
Tot slot is koudetherapie in verband gebracht met geheugenverlies en bevriezingswonden. ‘Voor sommige mensen kunnen er medische risico’s verbonden zijn aan blootstelling aan extreme kou’, zegt Peake. Dit kan volgens hem bijvoorbeeld het risico op hartproblemen vergroten.
Hof heeft niet gereageerd op een verzoek om commentaar.
