In mijn grenzeloze naïviteit gaf ik mijn schoonmoeder ooit een fluitketel cadeau. Mijn schoonmoeder, Siciliaanse, kan immers een collegereeks vullen met informatie over het zetten van een kopje espresso, maar van thee snapt ze niets. Het was dus een praktisch cadeautje, vond ik. Zo kon ze voortaan thee voor mij zetten zonder haar steelpannetje.
Mijn ontzetting was groot toen ik zag hoe ze de fluitketel gebruikte: als theepot. Terwijl ze glimlachend mijn kopje vulde, hing het touwtje van het theezakje uit de tuit. 'Maar zo moet je hem niet gebruiken!' riep ik uit. Stom natuurlijk, want wie bepaalt wat de juiste manier is om een fluitketel te gebruiken?
Dit moet dus gewoon kunnen.
De enorme AI-hype zie je nu ook in het militaire domein: ‘Soms denk ik: waar zijn we mee bezig?’
Van nucleaire wapens tot het opsporen van terreurgroepen: kunstmatige intelli ...
Ik moest hieraan denken toen ik het boek Futures of Technologies in Africa van Jasper Grosskurth las. Het gaat over recente technologische ontwikkelingen in Afrika, vooral op het gebied van ICT.
De auteur beschrijft onder andere de enorme vlucht die de mobiele telefonie er heeft genomen. In landen waar wegen vaak slecht zijn en vaste telefoonlijnen schaars, bleek het mobieltje plotseling een betrouwbaar, grensoverschrijdend en betaalbaar communicatiemiddel.
De Afrikanen hebben allerlei applicaties voor de mobieltjes gemaakt, die in Europa niet zijn te krijgen. Zo gebruiken miljoenen mensen hun mobielt nu voor het betalen en ontvangen van geld. En in Oeganda kun je via SMS Googlen zonder internet.
Kwartiertje later
Driekwart van de telefoonbezitters blijkt het mobieltje echter niet te gebruiken om werkelijk te bellen. Ze seinen ermee, gratis en voor niets. Twee keer laten overgaan en dan opleggen kan bijvoorbeeld betekenen: ik kom een kwartiertje later.
Dit kost alleen de telefonie-aanbieders geld. Zij hadden deze manier van gebruiken uiteraard niet ingecalculeerd. Dat betekent echter niet dat het een ‘fout’ gebruik is.
Roestende tractoren
Een eerdere technologische revolutie mislukte in Afrika, omdat het westen het continent ongevraagd opzadelde met allerlei vreemde technologieën. Gedumpte tractoren roestten ongebruikt weg, omdat niemand ermee om kon gaan. Of omdat er geen brandstof was.
Dat Afrikanen de ICT nu op eigenzinnige wijze naar hun hand zetten, belooft veel goeds voor de toekomst. Dat is dan ook de boodschap van Grossgurth: Afrika werkt zelf aan de toekomst, dus het wordt tijd verder te kijken dan onze eigen, vooropgezette ideeën over technologische ontwikkeling.
Dat geldt ook voor mij en mijn schoonmoeder. Fluitketelthee is best lekker.