Hoe komen wetenschappers tot dat ene inzicht dat het verloop van hun carrière bepaalt? Daarover vertellen ze in de rubriek Eureka, elk weekend in het AD, verzorgd door de redactie van New Scientist. Deze keer: Tristan van Doormaal, neurochirurg bij het UMC Utrecht.
‘Tijdens mijn studententijd kreeg de moeder van mijn vriendin een hersenbloeding. Ik beleefde dat van twee kanten: als medisch student en als familielid. Sinds die tijd ben ik ongelofelijk geïnspireerd geraakt door het verschil dat je als neurochirurg kan maken. Je voegt betekenis toe aan je eigen leven door op bepaalde kruispunten in iemands anders leven beslissingen te nemen.
Ik vind het belangrijk dat patiënten zo goed mogelijk door een hersenoperatie komen en dat ze zo kort mogelijk in het ziekenhuis blijven. Ongeveer 7 procent van de patiënten krijgt na een operatie te maken met hersenvochtlekkage. Als je iemand in het hoofd opereert, moet je de hersenvliezen openmaken en hersenen drijven in water. Door het aftappen van het water, kunnen we op plekken komen die normaal niet voor ons bereikbaar zijn. Na de operatie vult het water zich weer vrij snel aan. Je moet ervoor zorgen dat het waterdicht gesloten is, anders druppelt het water naar buiten.
De tweede oerknal: een radicaal nieuw idee over de oorsprong van donkere materie
Sommige fysici opperen dat donkere materie in een eigen oerknal is ontstaan. Dat zou ons beeld van het heelal op zijn kop zetten.
Als het lekken begint, stopt het niet vanzelf. Dat betekent dat een patiënt een week langer in het ziekenhuis moet blijven. Ik wilde hier wat aan doen. Op mijn racefiets bedacht ik de oplossing: een afdichtpleister. Eentje die onder natte omstandigheden op de hersenvliezen plakt. De pleister bestaat uit twee lagen. Het eerste deel zuigt zich vast en het andere deel is waterdicht. Vervolgens lost de pleister vanzelf op.
Samen met Polyganics, een biotechbedrijf uit Groningen, ben ik in 2014 met mijn onderzoeksgroep een ontwikkeltraject ingegaan in het laboratorium. In 2018 is de pleister voor het eerst op mensen toegepast. Dat was ongekend spannend voor het hele team. Bij de eerste groep van veertig patiënten heeft niemand uiteindelijk gelekt. Dat was een zeer emotionele mijlpaal. De pleister heeft inmiddels een CE-certificering en wordt in heel Europa gebruikt.’
