Wat draait er toch rond ster KIC 8462852? Een bouwwerk van aliens of een zwerm kometen? New Scientist sprak met amateurastronoom Abe Hoekstra, een van de ontdekkers van het mysterieuze fenomeen dat vorige week het wereldnieuws haalde. ‘Ik denk zelf dat we te maken hebben met een nieuw natuurverschijnsel.’
Hoekstra werkte enkele jaren geleden mee aan het Planet Hunters-project. In dat project roept de Nasa de hulp in van vrijwilligers om de enorme brij aan gegevens van ruimtetelescoop Kepler te doorzoeken op mogelijke exoplaneten. Het gaat dan om het herkennen van patronen in de lichtcurve van sterren, iets waar het menselijk oog veel beter in is dan een computer.
Als de lichtcurve van een ster een rechte lijn is, draait er waarschijnlijk geen waarneembare planeet rond de ster. Als er een dipje in de grafiek zit, dan is er iets voor de ster langs bewogen dat een deel van het sterlicht eventjes blokkeerde. En als dat dipje regelmatig terugkeert, heb je als planeetjager wellicht beet en mag je jezelf de ontdekker van een exoplaneet noemen.
Heino Falcke fotografeerde als eerste een zwart gat: ‘Nog mooier dan ik al die tijd had verwacht’
Heino Falcke, hoogleraar radioastronomie, maakte in 2019 de eerste foto van een zwart gat. Op dit moment doet hij onderzoek n ...
Dysonbol
Maar je kunt ook iets veel spectaculairders vinden. Dat deed Hoekstra. Samen met enkele collega-planeetjagers vond hij onverklaarbare patronen rond ster KIC 8462852. ‘Sam Goodman was de eerste die zei: ‘Moet je kijken wat er in kwartaal 8 te zien is!’ Daarna hebben we de Kepler-data van deze ster in de gaten gehouden en vond ik een heel diepe dip in kwartaal 16, en Daryl LaCourse nog een in kwartaal 17’, zegt Hoekstra.
Een exoplaneet of dubbelster was al snel uitgesloten. Hoekstra: ‘Ik sloeg steil achterover toen ik de patronen in de lichtcurve zag. De dipjes waren te onregelmatig voor een exoplaneet of dubbelster en hadden ook een heel ander uiterlijk dan wat je normaal ziet. Zelf dacht ik eerst aan passerende brokstukken die het resultaat waren van een botsing van grote planetoïden.’
Maar Hoekstra had stiekem ook een andere verklaring in gedachten. ‘Voor de grap meldde ik twee jaar geleden aan andere amateurastronomen: ‘Is hier soms een Dysonbol in de maak?’’ Een Dysonbol is een hypothetisch bouwsel dat een ster omringt. Natuurkundige Freeman Dyson introduceerde de structuur in 1960 als iets wat hyperintelligente buitenaardse beschavingen zouden kunnen bouwen om de energie van een ster maximaal te benutten.
Hyperintelligente aliens
Wat Hoekstra als grap voorstelde, wordt momenteel serieus onderzocht door astronoom Jason Wright van Penn State University in de VS. ‘Aliens moeten altijd de laatste hypothese zijn die je overweegt, maar dit ziet eruit als iets waarvan je verwacht dat een buitenaardse beschaving het bouwt’, zei hij vorige week in The Atlantic, een uitspraak die gretig door de wereldpers werd overgenomen.
Inmiddels is er een voorpublicatie verschenen van het artikel waarin Wright dit idee verder uitwerkt. Ook werkt hij aan een onderzoeksvoorstel om telescopen op de ster te richten, om te zien of daar radiogolven vandaan komen. Van hyperintelligente aliens mag je immers verwachten dat die net als wij vormen van straling uitzenden.
In een andere voorpublicatie analyseren astronomen de Kepler-metingen van ster KIC 8462852. Daarin wordt met geen woord gerept over mogelijke buitenaardse wezens. De astronomen noemen een zwerm van exokometen als meest plausibele verklaring.
Ook Hoekstra, die dankzij zijn ontdekking als co-auteur in deze publicatie wordt genoemd, acht de Dysonbol onwaarschijnlijk. ‘Je moet elk scenario overwegen, maar ik zou eerst de natuurlijke mogelijkheden onderzoeken. Ik denk zelf dat we met een nieuw natuurverschijnsel te maken hebben. Maar ik hoop natuurlijk stiekem wel op buitenaards leven.’
Altijd op de hoogte blijven van het laatste wetenschapsnieuws? Meld je nu aan voor de New Scientist nieuwsbrief.
Lees verder: