Een malaria-uitbraak in Ethiopië eerder dit jaar is in verband gebracht met een Aziatische muggensoort. Deze mug is het hele droge seizoen actief, wat de strijd tegen zijn verspreiding bemoeilijkt.
Een invasieve muggensoort uit Azië is in verband gebracht met een malaria-uitbraak in Ethiopië eerder dit jaar. Deze insecten blijven zelfs tijdens het droge seizoen actief, wanneer andere muggen geen waterbronnen kunnen vinden om hun eieren in te leggen. De muggen dringen nu buurlanden binnen.
Malaria is een door muggen overgebrachte ziekte, waaraan jaarlijks ongeveer 627 duizend mensen sterven. De meeste malaria-infecties in Afrika worden verspreid door de mug Anopheles gambiae, maar Anopheles stephensi heeft nu ook vaste voet gekregen aan de oostkust van het continent. De verspreiding van deze invasieve soort kan de uitroeiing van malaria bemoeilijken.
Zoektocht naar een superpil tegen alle soorten slangengif
Onderzoekers van de Vrije Universiteit Amsterdam hebben voor het eerst een slangengifonderzoek uitgevoerd met kunstmatige blo ...
Bloed
De aanwezigheid van A. stephensi werd voor het eerst bevestigd in Djibouti in 2012. Het land had malaria toen bijna uitgeroeid. Nu heeft Djibouti weer duizenden gevallen per jaar.
In de afgelopen tien jaar heeft de soort zich verspreid naar Ethiopië, Soedan, Somalië, Jemen en Nigeria. In het voorjaar van 2022 was er in de stad Dire Dawa in het oosten van Ethiopië een toename van malaria van ongeveer 200 gevallen per jaar tot ongeveer 2400 gevallen, zegt medische microbioloog Fitsum Tadesse van het Armauer Hansen-onderzoeksinstituut in Ethiopië.
’Er was een enorme toename van het aantal gevallen, maar er was geen formeel onderzoek naar de oorzaak daarvan’, zegt Tadesse. ‘Dus besloten we een onderzoek in te stellen.’ Bij patiënten die voor malaria naar twee plaatselijke klinieken in Dire Dawa kwamen, screenden Tadesse en zijn team de naaste contacten op de ziekte. Ook zochten ze naar muggen binnen een straal van honderd meter van elk huishouden. Hun studie liep van april tot juni 2022 en omvatte ongeveer duizend deelnemers.
Wateropslagplaatsen
Zoals Tadesse verwachtte, vonden ze een nauw verband tussen de aanwezigheid van A. stephensi en het percentage malaria in de stad. Ongeveer 97 procent van de muggen die het team vond, waren van deze invasieve soort.
Mensen die in huishoudens woonden met wateropslagplaatsen, waarin de insecten eieren kunnen leggen, hadden meer dan drie keer zoveel kans om positief te testen op een malaria-infectie dan mensen zonder. Tadesse presenteerde deze vondst op 1 november op een bijeenkomst van de American Society of Tropical Medicine and Hygiene in Seattle.
Ramp
Omdat A. stephensi er de voorkeur aan geeft eieren te leggen in de waterreservoirs van de bewoners, naast waterbronnen in de open lucht, kan zij het hele droge seizoen overleven. ‘In plaats van twee of drie maanden zal het malariaseizoen twaalf maanden per jaar duren’, zegt viroloog Ayman Ahmen van de Universiteit van Khartoum in Soedan, die niet bij het werk betrokken was.
Zonder aanzienlijke investeringen in het tegengaan van de verspreiding van de insecten, zegt Ahmen, ’staat ons een ramp te wachten’.
