Als ringvormige wormgaten bestaan, kun je er doorheen stappen om naar een ander deel van de ruimte te reizen. Nieuwe modellen laten nu zien dat ze daarnaast ook als een tunnel door de tijd kunnen dienen.
Wormgaten worden gewoonlijk beschreven als tunnels door de ruimtetijd. Vaak wordt gezegd dat hun ingang te vinden is in de nabijheid van een zwart gat. Maar dat hoeft niet: wormgaten kunnen ook ‘plat’ zijn, als een deur, die leidt naar een andere plek of zelfs een ander universum. Dit type wormgat staat bekend als het ‘ringwormgat’. Mogelijk zouden deze ringwormgaten ook als tijdmachines kunnen werken.
Ringwormgaten zijn voor het eerst opgetekend in 2016. Ze bestaan uit een ‘kosmische snaar’ van exotische materie met negatieve energie. Dat is een bijzondere eigenschap die in principe mogelijk is door quantumeffecten, maar die voor zover we weten alleen kan voorkomen in extreem kleine hoeveelheden. Door de manier waarop de exotische materie de ruimtetijd vervormt, zou zo’n snaar van materie kunnen opkrullen tot een cirkel. Die kan dienen als een portaal naar een ander gebied van de ruimtetijd. ‘Je zou er doorheen kunnen reizen en niet eens merken dat je in een ander universum bent beland’, zegt natuurkundige Andrei Zelnikov van de Universiteit van Alberta in Canada.
Deeltjesfysicus Dylan van Arneman: ‘Ik ben op zoek naar iets wat misschien niet bestaat’
Dylan van Arneman verruilt een paar keer per jaar zijn werkkamer op het Science Park in de Watergraafsmeer voor de ondergrond ...
Tijdreizigers
Zelnikov en zijn collega’s hebben nu berekend dat je met zo’n wormgat ook door de tijd kunt reizen. Als de ingang van het wormgat zich in een sterker zwaartekrachtsveld bevindt dan de uitgang – wat betekent dat de ene kant zich in de buurt van veel materie bevindt en de andere kant niet – dan ervaren de twee kanten van het wormgat het verstrijken van de tijd op een verschillende snelheid. Dit komt door een effect van de algemene relativiteitstheorie, tijddilatatie geheten.
Dat betekent dat als je door het wormgat reist en terugkeert, je effectief door de tijd zou reizen. ‘De tijdmachine is een natuurlijk gevolg van het bestaan van het wormgat’, zegt natuurkundige Toby Wiseman van het Imperial College in het Verenigd Koninkrijk. ‘Afgezien van de gekke materie waaruit het wormgat bestaat, wordt er hier niets al te geks beweerd.’
Paradoxen en problemen
Ringwormgaten zijn geen tijdmachines met onbegrensde mogelijkheden, zegt Zelnikov. Je zou bijvoorbeeld nooit terug in de tijd kunnen reizen naar voordat het wormgat een tijdmachine werd.
‘Wiskundig gezien kun je naar het verleden gaan, zodat je oudere zelf en jongere zelf elkaar ontmoeten’, zegt hij. ‘Er zijn veel logische paradoxen te bedenken, maar wiskundig gezien zijn er geen tegenstrijdigheden.’
Praktische problemen zijn een heel ander verhaal. ‘Ik betwijfel of er een manier is om zo’n snaar te maken met bekende materie, dus waarschijnlijk is dit geen fysisch haalbare situatie’, zegt natuurkundige Aron Wall van de Universiteit van Cambridge in het Verenigd Koninkrijk. ‘Maar we kunnen ons nog steeds afvragen wat er zou gebeuren.’ Er is wel nog een ander probleem. Eerder onderzoek stelt dat als er eenmaal iets is gevormd waarmee je op deze manier terug in de tijd kunt reizen, quantumeffecten dat onmiddellijk zouden opheffen.
