In Australië en Nieuw-Zeeland mogen boeren een genetisch gemodificeerde banaan verbouwen die resistent is tegen een verwoestende schimmelziekte.
Voor het eerst is een genetisch gemodificeerde banaan goedgekeurd om op boerderijen te verbouwen. Regelgevers in Australië en Nieuw-Zeeland hebben toestemming gegeven voor de commerciële teelt van een aangepaste stam van de Cavendish-banaan. Deze stam is bestand tegen een verwoestende schimmelziekte die zich wereldwijd over vele landen heeft verspreid.
Op 16 februari keurde Food Standards Australia New Zealand de banaan goed als voedingsmiddel. De instantie concludeerde dat de bewerkte banaan even veilig en voedzaam is als gewone bananen.
We zijn niet verslaafd aan onze telefoons en hebben geen ‘digitale detox’ nodig
Onszelf beschrijven als verslaafd aan onze telefoon werkt contraproductief, betoogt psycholoog Pete Etchells.
De voedselministers van Australië en Nieuw-Zeeland kunnen in de komende zestig dagen een herziening van de beslissing aanvragen. Als ze dat niet doen, is de goedkeuring definitief.
Panamaziekte
De eerste banaan die in Westerse landen op grote schaal werd gegeten, was de Gros Michel. In de jaren 1950 dwong de verspreiding van de Fusarium-schimmelstam Tropical Race 1 (TR1), die de panamaziekte veroorzaakt, boeren om over te schakelen op de Cavendish-banaan. Deze banaan smaakt naar verluidt minder goed dan de Gros Michel, maar is wel zeer resistent tegen TR1.
Nu verspreidt een andere Fusarium-stam, TR4 genaamd, zich over de hele wereld. Deze schimmel is dodelijk voor allerlei bananen, waaronder de reguliere Cavendish.
De nieuwe Cavendish-stam, QCAV-4, is resistent tegen TR4. De stam is gemaakt door onderzoekers onder leiding van bioloog James Dale van de Queensland University of Technology in Australië. Dat deden ze door een gen van een wilde banaan aan de reguliere Cavendish-banaan toe te voegen.
Quarantaine
Deze beslissing is ‘een zeer belangrijke stap in het bouwen van een veiligheidsnet voor de Cavendish-bananen tegen TR4, waar grote delen van de wereld al door zijn getroffen’, zei Dale in een verklaring.
In Australië zijn momenteel quarantainemaatregelen in zwang om de verspreiding van TR4 te beperken. Daardoor is er slechts een klein aantal ziekte-uitbraken per jaar. Voorlopig zijn daar dus geen plannen om de QCAV-4 banaan op grote schaal te telen of aan consumenten te verkopen.
In andere landen is TR4 echter een groter probleem. Die landen kunnen nu besluiten om de genetisch gemodificeerde banaan over te nemen.
Zwarte sigatokaziekte
Het team van Dale wil binnenkort met DNA-bewerkingstechniek CRISPR de QCAV-4-banaan ook resistent maken tegen een andere belangrijke schimmelziekte, de zwarte sigatokaziekte. Dat kan de banaan nog aantrekkelijker maken voor boeren.
Eerder heeft een team in Kenia met CRISPR al een stam van de Gonja Manjaya-banaan gecreëerd die vrij is van het banana streak virus. Dat is een ziekteverwekker die zich nestelt in het genoom van bananen.
In sommige landen worden genetisch gemodificeerde gewassen al op grote schaal verbouwd. Maar op andere plekken, waaronder Australië, het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie, zijn er maar weinig van zulke gewassen goedgekeurd voor commerciële teelt.
