De chimpansees voeren iets in hun schild. Een grootschalig onderzoek heeft uitgewezen dat de meeste chimpanseepopulaties ’s nachts actief zijn, maar onderzoekers weten niet wat de nachtbrakers dan uitspoken.
Het nachtelijke gedrag van chimpansees is tot nu toe amper bestudeerd, stelt Maureen McCarthy van het Max Planck-instituut voor evolutionaire antropologie in Duitsland. ‘Veldonderzoekers volgen ze vanaf het moment dat ze ’s morgens hun nest uit komen tot ze in de avondschemer weer hun nest in duiken’, zegt ze. ‘Wat er tussen de avond en de volgende ochtend gebeurt, is grotendeels een mysterie.’
Het weinige bewijs dat er is, wijst erop dat chimpansees in het holst van de nacht soms streken uithalen die het daglicht niet verdragen. In 2014 bleek bijvoorbeeld dat chimps in Oeganda ’s nachts de gewassen van boeren plunderen.
‘Invasieve exoten bestrijden doet meer kwaad dan goed’
Het is doorgaans geen goed idee om invasieve exoten te bestrijden, stelt Menno Schilthuizen. Daarmee vertraag je het natuurlijke proces.
McCarthy maakt deel uit van een team dat op 22 locaties gegevens over het nachtelijk gedrag van chimpansees verzamelde. Hun resultaten zijn gepubliceerd in het American Journal of Physical Anthropology.
Patrouilleren of paren
De onderzoekers plaatsten cameravallen op de grond om te zien wat chimpansees ’s nachts uitspoken. Op 18 van de 22 locaties werden chimps ’s nachts buiten hun nest betrapt. Dat gebeurde gedurende de hele nacht, maar vooral tijdens de schemering.
In de meeste gevallen werd alleen gezien dat de chimps langs de camera bewogen. Met welk doel ze dat deden, blijft gissen. ‘We weten niet wat ze aan het doen waren’, zegt McCarthy. ‘Misschien gingen ze naar plekken met voedsel of veranderden ze van nestlocatie.’ De langslopende chimpansees waren opvallend vaak mannetjes in hun eentje. ‘Mogelijk waren die mannetjes aan het patrouilleren of zochten ze kansen om te paren’, zegt McCarthy.
In totaal vond ongeveer 2 procent van de gemeten activiteit van de chimpansees ’s nachts plaats. Volgens McCarthy kan het ware percentage nog veel hoger liggen. De cameravallen kunnen bijvoorbeeld chimps hebben gemist die hoog in de bomen actief waren.
In de maneschijn
In februari bleek uit onderzoek dat chimpansees in Senegal gedurende het droge seizoen het actiefst zijn wanneer de maan aan de hemel staat. Mogelijk voeden ze zich dan ’s nachts om de hitte overdag te vermijden. Een ander onderzoek, gepubliceerd in juli, toonde met geluidssensoren aan dat chimps gedurende de hele nacht hun stem laten horen.
Veel dieren worden ’s nachts actiever om contact met mensen te vermijden. Nochtans vertoonden chimpansees vooral nachtelijke activiteit in gebieden met weinig mensen. Een mogelijke verklaring is dat menselijke jagers soms in de vooravond en vroege ochtend op pad zijn, zodat chimpansees die in de buurt van mensen leven zich op die momenten gedeisd houden.
Mis niet langer het laatste wetenschapsnieuws en meld je nu gratis aan voor de nieuwsbrief van New Scientist.
Lees verder:
- Chimpansees worden nu zo verkouden dat ze doodgaan
- Babychimp seconden na geboorte door mannetje opgegeten
- Voorouder van mens en chimpansee leefde mogelijk in Oost-Europa
- Chimpansee maakt de tanden van een soortgenoot schoon in een begrafenisritueel
- Chimpansees mishandelen, vermoorden en kannibaliseren hun vroegere tiran