Aan de hand van fluittonen kunnen dolfijnen oude bekenden de rest van hun leven herkennen, ontdekten Amerikaanse biologen. Een dergelijk sociaal geheugen is uniek in het dierenrijk.
Dolfijnen kunnen nog na twintig jaar het gefluit van hun oude bassinmaatjes herkennen. Een Amerikaanse onderzoeker liet tamme tuimelaars luisteren naar opnames van bekende en onbekende soortgenoten. Het bleek dat de dolfijnen alleen reageerden wanneer de opname van een oude bekende werd afgespeeld, zelfs als ze deze twintig jaar niet hadden gehoord. Aangezien tuimelaars in het wild niet ouder dan twintig jaar worden, herinneren ze zich soortgenoten dus een leven lang. Het onderzoek verschijnt in de augustus-editie van het tijdschrift Proceedings of the Royal Society of London B.
‘De mooiste dingen ontdek je door er niet specifiek naar te zoeken’
Medisch bioloog Yvette van Kooyk wil het immuunsysteem leren kankercellen aan te vallen door hun suikerjas-vermomming weg te knippen.
Fluitopnames
Bioloog Jason Bruck van de universiteit van Chicago, die op het onderzoek promoveerde, liet 43 tuimelaars audio-opnames horen van de fluittonen van bekende en onbekende soortgenoten. De proefdolfijnen selecteerde hij bij zes dolfinaria die deel uitmaken van een dolfijnenfokkerij, waar nauwkeurig wordt bijgehouden waar en bij welke soortgenoten de dieren terechtkomen.
Bij fluittonen van onbekende dolfijnen vertoonden de proefdolfijnen geen noemenswaardige reactie. Wanneer echter het piepgeluid van een oude bekende voorbijkwam, zwommen de dieren op het geluid af en produceerden ze zelf fluittonen. Dit gedrag werd veel vaker waargenomen bij audiofragmenten van bekende dan bij die van onbekende dolfijnen, ook wanneer de tuimelaars al decennia niets van hun oude vrienden hadden gehoord.
Nog nooit is in het dierenrijk een dergelijk goed sociaal geheugen gevonden. Ook olifanten hebben het vermogen soortgenoten lang te herkennen, maar dit is alleen bewezen bij verwante olifanten. De herkenning van dolfijnen zou volgens de onderzoeker zelfs verfijnder kunnen zijn dan die van de mens. Het mensengezicht verandert namelijk flink wanneer we verouderen, terwijl de fluit van dolfijnen gelijk blijft.
Bijproduct
Waarom dolfijnen over zo’n ijzersterk geheugen beschikken is niet bekend. Een verklaring kan liggen in het groepsgedrag van de dieren. Dolfijnen verlaten soms de ene groep om zich bij een andere aan te sluiten, wat de noodzaak van een groot sociaal geheugen kan verklaren. Volgens Bruck kan het geheugen echter ook een nutteloos neveneffect zijn van evolutie. ‘De cognitieve capaciteiten van dolfijnen zijn erg goed ontwikkeld. Het sociale geheugen zou daar een bijproduct van kunnen zijn’, zegt hij in een persverklaring.
Een interessante vraag die uit het onderzoek voortvloeit is of de fluittoon bij dolfijnen vergelijkbaar is met namen van mensen. Zeker is volgens Bruck dat dolfijnen de fluittoon gebruiken als naam, maar of een bepaalde fluittoon ook een beeld oproept van een soortgenoot, zoals bij de namen van mensen het geval is, is nog niet duidelijk. Dat achterhalen is de volgende stap in het onderzoek van Bruck.