Een complex met duizend jaar oude Indiase religieuze tempels was uitgerust met een rudimentaire vorm van airconditioning. De lucht werd afgekoeld met behulp van regenwater en slimme ontwerpkeuzes.

Het complex bestond uit tempels van het Jaïnisme, een oude Indiase religie, en slaapzalen. Het maakte deel uit van een klein dorp dat Artipura heette, in het zuidwesten van India. Het gaat om een regio die zowel nu als in het verleden vaak door droogte wordt geplaagd.

Een opvallend onderdeel van het complex was een groot reservoir met granieten randen dat regenwater opsloeg. Daar zijn op strategische wijze tempels en slaapzalen omheen gebouwd. De hele nederzetting lag op een hoge heuvel, waar veel wind staat.

Ieder mens een persoonlijk dieet
LEES OOK

Ieder mens een persoonlijk dieet

Gezondheidseconoom Milanne Galekop onderzocht gepersonaliseerde diëten. Zijn die echt de moeite en de kosten waard?

Het team van ingenieur Satyajit Ghosh van het technologisch instituut in Vellore, India, gebruikte satellietgegevens om de windpatronen in de regio te analyseren. Zo ontdekten ze dat de wind van zuidwest naar noordoost waait. Dat betekent dat hij over het waterreservoir heen gaat voordat hij de tempel en de slaapzalen bereikt.

Wind en gaten

De onderzoekers gebruikten satellietbeelden van de nederzetting en een kunstmatig intelligent algoritme dat de afmetingen en de diepte van het oude reservoir in acht nam. Zo ontdekte het team dat als de wind over het reservoir bewoog, dit tot meer verdamping leidde. Dat zou de opbouw van hitte tegengaan. Ook zou de wind voorbij het reservoir een airconditioningeffect veroorzaken.

De tempels van de nederzetting zijn gemaakt van graniet en baksteen, de slaapzalen van kalksteen en baksteen. Beide soorten muren waren uitgerust met luchtgaten. De onderzoekers analyseerden de oude bakstenen en ontdekten dat, hoewel ze compacter zijn dan moderne bakstenen, het gebruik ervan in combinatie met luchtgaten de warmteoverdracht verminderde.

Natuurlijke hulpmiddelen

‘De mensen die hier woonden, planden hun levensonderhoud op basis van wat de natuur hen bood’, zegt Ghosh. ‘Een groot waterreservoir, gelaagde gebouwen die op de waterbron gericht waren en het gebruik van lokale bouwmaterialen met voldoende ventilatie verminderden de warmteoverlast.’

‘Het onderzoeksartikel draagt bij aan het inzicht dat lokale natuurlijke waterbronnen kunnen helpen om hitte te verminderen door verdamping’, zegt environmental engineer Stefan Smith van de Universiteit van Reading in het Verenigd Koninkrijk.

bedrieglijk echt
LEESTIP. Bedrieglijk echt beschrijft de wedloop tussen wetenschap en vervalsers in de papyrologie. Bestel dit e-book in onze webshop.