Amerikaanse onderzoekers hebben een kaart gemaakt die samenwerkingen tussen eiwitten in kankercellen beschrijft. Deze eiwitkaart brengt mutaties aan het licht die in de toekomst kunnen dienen als nieuwe aanknopingspunten voor kankertherapieën.
Een onderzoeksteam van de Universiteit van Californië in San Diego heeft de kaart opgesteld. Daarvoor bestudeerden ze de samenwerkingen tussen tientallen eiwitten waarvan bekend is dat zij gewoonlijk een rol spelen in kanker. Voor het opstellen van deze eiwitkaart keek het team specifiek naar borst- en keelkanker.
‘Kankergenen werken nooit alleen’, zegt medisch geneticus Trey Ideker, onderzoeksleider van deze studie. ‘Ze zijn onderdeel van een grote machine – ze beïnvloeden elkaar.’
Op eigen houtje fitnessen oorzaak van veel blessures
Een op de vijf Nederlanders doet aan fitness. Dat leidt tot een miljoen blessures per jaar. Bewegingswetenschapper Lisa Noteboom onderzocht hoe die ku ...
Netwerken
Het opstellen van eiwitkaarten is een nauwkeurig werkje: alle mogelijke manieren waarop de eiwitten met elkaar samenwerken wordt onderzocht. In deze studie keek het onderzoeksteam naar 61 gemuteerde eiwitten die een rol spelen in de twee kankersoorten. Vervolgens keken ze hoe deze 61 met elkaar en met de honderden andere eiwitten in tumoren samenwerken.
‘We zochten netwerken van eiwitten die onder druk staan om te muteren’, zegt Ideker. In de keelkankertumoren vond het team wel 771 samenwerkingen tussen zo’n 650 eiwitten. 84 procent daarvan bleek nog nooit eerder beschreven. Als deze eiwitnetwerken cruciaal blijken voor de groei van tumoren, dan kunnen toekomstige kankermedicijnen zich er specifiek op richten om de tumorgroei af te remmen.
Nieuw aanknopingspunt
Tijdens hun zoektocht ontdekten de wetenschappers een mutatie in het eiwit collageen dat nog niet eerder in kaart is gebracht. ‘Dat is het mooie van deze studie’, zegt Ideker. ‘Er gingen verhalen de ronde dat er eerder op deze manier nieuwe kankermutaties zijn gevonden, maar nog niet eerder is dit zo systematisch aangetoond.’
Ideker hoopt dat zijn methode ook zal worden gebruikt in andere kankersoorten en dat er zo nog meer samenwerkingen tussen kankereiwitten in kaart worden gebracht. Volgens Ideker zal dit niet alleen leiden tot nieuwe kankermedicijnen, maar het zal wetenschappers ook helpen om nieuwe biomarkers te vinden: meetbare kenmerken van een tumor. Hiermee kunnen artsen de behandeling beter afstemmen op de patiënt.
Meer kennis
‘Het in kaart brengen van welke eiwitten met elkaar samenwerken in specifieke kankersoorten en het begrijpen van hoe mutaties deze eiwitnetwerken beïnvloeden, helpt ons enorm om te begrijpen hoe kanker ontstaat en zich ontwikkelt’, zegt kankeronderzoeker Chris Bakal van het Instituut voor Kankeronderzoek in het Verenigd Koninkrijk, die niet betrokken is bij de studie.
Hij plaatst wel de kanttekening dat het onderzoeksteam naar een relatief laag aantal eiwitten heeft gekeken. Van waarde is dan ook vooral de methode die gebruikt is om de eiwitnetwerken in kanker in kaart te brengen. ‘Er is nog veel meer onderzoek nodig’, aldus Bakal.
