Platstaartgekko’s kunnen over water rennen – en dankzij een nieuw onderzoek begrijpen we nu hoe ze dat voor elkaar krijgen. De gekko’s blijken hun bovenlichaam boven het water te houden door hard met hun poten op het water te slaan. Zo creëren ze luchtbelletjes die voor een groter drijfvermogen zorgen.
Onderzoeker Jasmine Nirody van de Rockefeller University in New York onderzocht samen met haar team hoe gekko’s een bak water oversteken. De aanleiding voor het onderzoek was een bezoek van een van Nirody’s collega’s aan Singapore, waar gekko’s dit gedrag in het wild vertonen. Hoewel de gekko’s ook kunnen zwemmen, is snel wegrennen over het water een slimme manier om aan roofdieren te ontsnappen.
‘Voor ons was dit een grote verrassing. Als je denkt aan dieren die op het water kunnen lopen, dan denk je al snel aan kleine insecten die, dankzij de oppervlaktespanning, bovenop het water kunnen staan. Of je denkt aan de helmbasilisk, een grote hagedis die het water kan oversteken door met zijn krachtige achterpoten hard op het water te slaan’, zegt Nirody. ‘De platstaartgekko zit qua formaat precies tussen deze diersoorten in.’
‘Invasieve exoten bestrijden doet meer kwaad dan goed’
Het is doorgaans geen goed idee om invasieve exoten te bestrijden, stelt Menno Schilthuizen. Daarmee vertraag je het natuurlijke proces.
Rennen als een stripfiguur
De onderzoekers maakten hogesnelheidsvideo’s van 8 gekko’s, die met z’n allen 63 keer een bak water overstaken van 35 centimeter lang. Ze ontdekten dat gekko’s hun hoofd gemiddeld 13,4 millimeter boven het oppervlak houden, terwijl hun staart in contact blijft met het water. De gekko’s draaien hun voorpoten snel rond – een beetje zoals een stripfiguur rent. De poten zijn tijdens deze beweging een deel van de tijd in de lucht en een deel van de tijd onder water. Daardoor duwen de gekko’s lucht het water in en ontstaan er belletjes die de gekko omhoog houden. ‘Ze doen in feite aan aquaplaning,’ zegt Nirody.
Het team ontdekte ook dat de gekko’s tot 72 procent van hun lichaamslengte uit het water kunnen tillen en dat ze een waterafstotende huid hebben. Beide factoren verkleinen de weerstand van de gekko in het water.
Afwasmiddel
Om te testen of de oppervlaktespanning van het water de gekko’s helpt bij hun oversteek, voegde het team afwasmiddel toe aan het water. De zeep verminderde de oppervlaktespanning met 50 procent. De gekko’s konden nog steeds over het water lopen, maar hun snelheid nam flink af. Dat suggereert dat de dieren inderdaad gebruik maken van de oppervlaktespanning. Nirody wijst erop dat eerder onderzoek dat de waterlooptechniek van de gekko daarin verschilt van die van de helmbasiliskhagedis. Die dieren hebben geen last hebben van een verminderde oppervlaktespanning.