Het komt regelmatig voor dat baasjes hun huisdieren besmetten met covid-19, ontdekten diergeneeskundigen van de Universiteit Utrecht. In twintig procent van de Nederlandse huishoudens met een coronabesmetting zijn ook de trouwe viervoeters van het gezin de pineut.
Daar staat het dan, op de geelwitte webpagina van de rijksoverheid: u bent positief getest op covid-19. Halsoverkop wordt er extra beddengoed uit de kast getrokken en vertrek je naar de zolder. Het grote isoleren kan beginnen. Je gezinsleden blijven uit de buurt, maar gelukkig kun je je troosten met het gezelschap van Fikkie of Minoes. Dat kan geen kwaad, toch?
Helaas, een viervoeter loopt tijdens de coronabesmetting van zijn baasje ook flink wat risico om covid-19 op te lopen, zo rapporteren Utrechtse onderzoekers. Hoewel het al duidelijk was dat onze huisdieren de ziekte kunnen oplopen, was het onbekend hoe vaak dat gebeurt. Nu blijkt dat besmette baasjes het virus doorgeven aan zo’n 17 procent van de katten en honden in huis.
Frans de Waal (1948-2024): ‘Zo speciaal zijn wij mensen niet’
Primatoloog Frans de Waal is op 14 maart 2024 overleden. In juni 2019 interviewde New Scientist De Waal. De les die hij meegaf: ‘zo speciaal zijn wi ...
Testbus
Om het aantal besmettingen bij huisdieren in kaart te brengen, gebruikten diergeneeskundige Els Broens en haar collega’s een mobiele dierenkliniek van Stichting Zwerfkatten Nederland. Met de kliniek bezochten ze de huizen met huisdieren van mensen die in de afgelopen twee tot tweehonderd dagen positief getest waren op covid-19.
De onderzoekers testten de honden en katten ter plekke met behulp van het welbekende wattenstaafje in de keel, maar ook met een rectale swab. De verzamelde monsters ondergingen de PCR-tests die ook voor mensen worden gebruikt. Ook verzamelden de onderzoekers bloed, dat ze testten op antistoffen voor covid-19.
20% huishoudens, 17% dieren
In totaal bezochten de onderzoekers 196 Nederlandse huishoudens met huisdieren. In 40 daarvan woonden huisdieren met antistoffen. Dat betekent dat in een op de vijf huishoudens waar baasjes positief getest zijn, ook dieren besmet zijn geraakt.
Sommige huishoudens hadden meer dan één huisdier, dus het aantal honden en katten dat getest is, is groter dan het aantal huishoudens. Van de 156 honden en 154 katten bleken er respectievelijk 23 en 31 positief te testen op antistoffen. Al met al is dat 17,4 procent van de dieren.
Besmettingsroute
Uit eerder onderzoek was gebleken dat de besmettingen van baasje op huisdier gebeuren, en niet andersom. De Utrechtse onderzoekers wilden achterhalen of huisdieren elkaar onderling wel aansteken.
Een deel van de dieren had een positieve PCR-uitslag gekregen, en had dus op het moment van de test corona. Het ging om 7 honden en 6 katten. De onderzoekers testten 8 katten en honden die het huis deelden met deze viervoeters. De mededieren bleken niet besmet. De onderzoekers denken daarom dat het virus niet wordt doorgegeven tussen de beesten.
Reservoir
De onderzoekers deelden hun resultaten bij het Europese congres voor klinische microbiologie en infectieziekten. Nu er steeds meer mensen zijn gevaccineerd, is het des te belangrijker om te begrijpen wat het virus met onze huisdieren doet, stelt het onderzoeksteam. De mens-op-mens-overdracht zal hopelijk flink verminderen naarmate er meer prikken zijn gezet. Maar als veel huisdieren corona hebben, wordt dat een plek waar het virus zich alsnog schuil kan houden.
‘De grootste zorg is niet de gezondheid van de dieren’, zegt Broens in een persverklaring. ‘Ze hadden geen of lichte symptomen. Het risico is dat deze dieren als reservoir werken voor het virus, dat zich later weer onder mensen zal verspreiden.’
Zoönose-deskundige Wim van der Poel van Wageningen University & Research beaamt dat. ‘Het virus zou in een groep katten of honden kunnen blijven circuleren’, zegt hij. ‘Dat is zeer ongewenst, want zo zou het virus weer bij mensen terecht kunnen komen.’
Broens wijst er wel op dat deze zorg vooralsnog niet groot is. ‘Er zijn nog geen gevallen van huisdier-naar-mens-transmissie bekend.’ Per mail vult ze aan waarom het dan toch belangrijk is covid-19 in huisdieren in de gaten te houden: ‘We weten nog onvoldoende om het uit te sluiten. Daarnaast kunnen eventuele nieuwe varianten van het virus zich anders gedragen.’
Omdat mensen de dieren besmetten geldt: hoe meer mensen gevaccineerd worden, hoe meer ook onze huisdieren zijn beschermd. ‘Anderzijds zou vaccinatie van dieren, als dat mogelijk wordt, wellicht ook kunnen helpen om viruscirculatie te reduceren’, stelt Wim van der Poel.
