In meer dan driekwart van de huizen leven bacteriën die resistent zijn tegen antibiotica, volgens een klein onderzoek in Duitsland. Deze microben lijken uitzonderlijk goed te groeien in doucheputjes.
Vooral in ziekenhuizen en op drukke plekken zoals treinstations en winkelcentra komen antibioticaresistente bacteriën voor. Maar we weten eigenlijk vrij weinig over hun bestaan in huis.
Monsters uit huizen
Om hier meer over te weten te komen, namen hygiëne-expert Dirk Bockmühl van de Hogeschool Rhein-Waal in Duitsland en zijn collega’s monsters van doucheputjes, wasmachines en naaimachines in 54 woningen.
‘Wat mensen allang vergeten zijn, staat nog geschreven in bomen’
Met haar boomboor onderzoekt Valerie Trouet woudreuzen en reconstrueert ze wat die allemaal hebben meegemaakt.
Bockmühl ontdekte antibioticaresistente bacteriën in 82 procent van de huizen, vooral in doucheputjes. Analyse van het DNA laat zien dat er twee keer zo veel antibioticaresistente genen in doucheputjes zaten dan in vaatwassers. De doucheputjes bevatten zelfs vierhonderd keer meer antibioticaresistente genen dan wasmachines.
Niet ziekteverwekkend
Doucheputjes zijn zo aantrekkelijk voor bacteriën omdat ze lekker warm en vochtig zijn. Ook hebben bacteriën er een constante voedingsbron aan. Ze voeden zich met dode huidcellen en ander organisch materiaal dat mensen van hun lichaam wassen, zegt Bockmühl. De bacteriën in doucheputjes kunnen antibioticaresistentie ontwikkelen doordat ze herhaaldelijk blootgesteld worden aan antibacteriële ingrediënten van zeep en schoonmaakproducten, zegt hij.
Het grootste deel van de antibioticaresistente bacteriën in de doucheputjes bestond uit omgevingsbacteriën. Deze bacteriën zijn normaal gesproken niet ziekteverwekkend voor mensen.
Maar de onderzoekers troffen ook kleine hoeveelheden ziekteverwekkende bacteriën aan. Zo vonden ze onder anderen de multiresistente bacteriën Escherichia coli, die blaasontsteking kan veroorzaken, en Pseudomonas aeruginosa, die longontsteking tot gevolg heeft.
Verspreiding via afvoerwater
Dit onderzoek laat zien dat er veel antibioticaresistente bacteriën zijn in huizen en we kunnen aannemen dat dit geldt voor woningen in de hele wereld. De meeste mensen hoeven zich echter geen zorgen te maken, zegt Bockmühl. ‘We komen waarschijnlijk al regelmatig in aanraking met antibioticaresistente bacteriën tijdens ons dagelijks leven’, zegt hij. Wel moeten mensen die kwetsbaarder zijn voor besmetting, zoals zwangeren en ouderen, doucheputjes zo min mogelijk aanraken.
Bovenop het mogelijke besmettingsrisico binnenshuis is er ook de mogelijkheid dat antibioticaresistente bacteriën door de putjes in afvoerwater terechtkomen. Van daaruit kunnen ze zich verder verspreiden naar de omgeving, zegt Bockmühl. Zijn team doet nu onderzoek naar hoe ver de antibioticaresistente bacteriën uit doucheputjes kunnen komen.
