Kaliumjodide blijkt een handig hulpmiddel voor zonnebaders. Een kristal ontworpen in het Russische bedrijf Komposit waarschuwt voor te veel ultraviolette straling.
Ultraviolet licht kan schadelijk zijn. Met name het UV-B-licht, met een golflengte van 280 tot 320 nanometer, is schadelijk voor mensen. Het zorgt voor veroudering van de huid en kan huidkanker veroorzaken. Onderzoekers van Komposit hebben een kaliumjodidekristal gemaakt dat reageert op ultraviolet licht. In tegenstelling tot bestaande ultravioletmeterskan dit kristal vele malen worden hergebruikt.
Kaliumjodide is een helder kristal, dat alle lichtstralen doorlaat. Het lijkt net glas. De onderzoekers voegden kleine verontreinigingen aan kaliumjodide toe die de eigenschappen veranderden. Doordat het kristal dan rood, geel en groen licht absorbeert, ziet het er blauwachtig uit.
‘Er is heel veel mis met de p-waarde’
De p-waarde is tegenintuïtief en wordt vaak onjuist gebruikt, stelt wiskundige Rianne de Heide. We moeten naar een alternatief.
Experimenten aan het Instituut voor Kernfysica van de Lomonosov Rijksuniversiteit in Moskou laten zien dat het gemaakte kristal vooral reageert op ultraviolette straling met een golflengte van 220 tot 320 nanometer. Onder invloed van dat licht kleurt het kristal nog meer blauw. De gevoeligheid is het grootst voor straling met een golflengte van 300 nanometer. De mate van verkleuring hangt onder meer af van de verontreinigingen die in het kristal zijn gebracht en de temperatuur waarbij dat is gebeurd. Een detector op basis van het kaliumjodidekristal kan er uit zien als een klein plaatje, met daarnaast een kleurenschaal. Kwartsglas rondom het kristal beschermt het tegen vocht.
Als de UV-detector blauw wordt, is het hoog tijd om de schaduw op te zoeken. Voor mensen die werken met ultraviolette straling, zoals bij fabricage van siliciumschakelingen of in ziekenhuizen, kan zo’n detector ook nuttig zijn. Na enkele uren zonder ultraviolette straling verkrijgt het kristal weer zijn oorspronkelijke helderheid.
