Vijf jonge onderzoekers uit Nederland en Vlaanderen maken nog kans op de titel New Scientist Wetenschapstalent 2017. In de afgelopen twee weken hebben meer dan 8.000 mensen gestemd. Samen met het even zwaar meetellende juryoordeel heeft dit een top 5 opgeleverd.
‘Wetenschap leeft meer dan ooit tevoren’, zegt Jim Jansen, hoofdredacteur van New Scientist. ‘Dat blijkt niet alleen uit de grote hoeveelheid stemmen die zijn binnengekomen, maar ook uit de inzet die de universiteiten tijdens de selectieprocedure aan de dag hebben gelegd. Ik ben erg onder de indruk van de talenten die de finale hebben gehaald. Het zijn dwarse denkers die originele invalshoeken gebruiken in hun onderzoek en zo het verschil maken.’
Vijf finalisten
De vijf overgebleven kanshebbers, in alfabetische volgorde, zijn:
Waarom je beter voor drie dagen boodschappen kunt doen dan voor een hele week
‘Weggooien is zonde’, meldt de supermarkt als een product bijna over de datum is. Klopt, maar zodra aan het woord ‘afva ...
Jef Beerten (KU Leuven)
De toename in de productie van duurzame energie verandert het elektriciteitsnet in Europa. Beerten ontwikkelt oplossingen voor de technische problemen die een Europees ‘supergrid’, een Europese supersnelweg voor elektriciteit, zal ondervinden.
Mariëtte Boon (Universiteit Leiden)
Ieder mens heeft langs grote bloedvaten een voorraadje bruin vet liggen dat vetten en suikers omzet in warmte. Boon onderzoekt hoe we dit bruine vet kunnen gebruiken om af te vallen.
Michelle Moerel (Maastricht University)
Met behulp van fMRI maakt Moerel geluidverwerking in het brein zichtbaar. Ze kijkt daarbij vooral naar de mate waarin iemand kan focussen op meerdere geluidsbronnen tegelijk. Kennis hierover kan bijdragen aan het herstel van beschadigd gehoor.
Bastiaan Rijpkema (Universiteit Leiden)
Een democratie kan leiden tot haar eigen ondergang. Rijpkema onderzoekt in hoeverre een democratie zich mag weren tegen antidemocraten. Hij bestudeert onder meer extreemrechts in Duitsland, de constitutionele hervormingen in Turkije en de verkiezing van Donald Trump in Amerika.
Sofie Thijs (Universiteit Hasselt)
Planten en micro-organismen kunnen worden ingezet voor bodemsanering. Thijs onderzoekt hoe dit ‘opruimsysteem’ werkt om tot praktische toepassingen in bijvoorbeeld de precisielandbouw te komen.
‘Verraad je leermeester’
De jury heeft dit jaar twee voorzitters: Louise Gunning-Schepers (voorzitter Nationale Wetenschapsagenda) en Rik Torfs (rector KU Leuven). Het gezelschap wordt gecompleteerd door Melanie Peters (directeur Rathenau Instituut) en Jim Jansen.
Rik Torfs vindt dat er een prachtige lijst met finalisten staat. ‘Voor ons als jury was het geen gemakkelijke keuze. Persoonlijk heb ik er vooral op gelet hoe origineel iemand is. Durft de persoon tegen de stroom in te zwemmen, durft hij stelling te nemen en kan hij mij verrassen. Deze eigenschappen zijn wat mij betreft van groot belang voor een goede wetenschapper.’
Daarbij heeft Torfs nog een belangrijke tip voor de jonge talenten. ‘Blijf bij jezelf en verraad je leermeester’, zegt hij. ‘Uiteindelijk zul je je leermeester moeten kaltstellen. Je bent jaren met diegene opgetrokken, maar moet je eigen weg durven gaan. Dat is misschien niet makkelijk, maar zeer zeker noodzakelijk.’
Wetenschappelijke en maatschappelijke impact
De top 5 komt voort uit vierenveertig inzendingen die zijn aangedragen door alle Nederlandse en Vlaamse universiteiten. De hierboven genoemde jury heeft de inzendingen beoordeeld op de wetenschappelijke en maatschappelijke impact van het onderzoek, originaliteit en de mate waarin de onderzoeker het onderzoek communiceert naar het brede publiek. Het juryoordeel en de publieke stemronde telden even zwaar mee in de totstandkoming van de top 5.
Prijsuitreiking
Op 22 juni wordt de winnaar van de verkiezing bekendgemaakt tijdens het evenement New Scientist Live: Nobelprijs, een avond geheel in het teken van de Nobelprijs. De vijf talenten geven deze avond een presentatie over hun onderzoek. Het evenement vindt plaats in de Kleine Komedie in Amsterdam. De prijs wordt toepasselijk uitgereikt door scheikundige Ben Feringa, die eind vorig jaar de Nobelprijs voor Scheikunde in ontvangst mocht nemen. De winnaar ontvangt 2.500 euro, mede mogelijk gemaakt door het Rathenau Instituut.
Moleculaire vierwielaandrijving
Eerder die avond zal Ben Feringa college geven over de moleculaire vierwielaandrijving die hem zijn prijs opleverde. Verder wordt het onderzoek van Nobelprijswinnaars voor Natuurkunde Gerard ’t Hooft, voor zijn bijdrage aan het standaardmodel, en François Englert, voor zijn bijdrage aan de ontdekking van het higgsdeeltje, belicht. Tot slot geven publicisten Martijn van Calmthout en Jelle Reumer een spoedcursus Nederlands Nobelprijsonderzoek.
Kaarten om deze avond bij te wonen zijn verkrijgbaar via newscientist.nl/nobel. De verkiezing van het New Scientist Wetenschapstalent 2017 is mede mogelijk gemaakt door de Nationale Wetenschapsagenda.
Mis niet langer het laatste wetenschapsnieuws en meld je nu gratis aan voor de nieuwsbrief van New Scientist.
Lees verder: