Rond 2050 zullen er naar verwachting 3,7 miljard airconditioners in gebruik zijn, wat de opwarming van de aarde in de hand werkt. Dit kunnen we vermijden door propaan als koelmiddel te gebruiken.

Door propaan als koelmiddel te gebruiken in airconditioners kan tegen het eind van de eeuw ongeveer 0,1 graden Celsius opwarming worden voorkomen. Dat zou een aanzienlijke vermindering zijn, aangezien de planeet vanaf nu niet meer dan ongeveer 0,3 graden mag opwarmen om de doelstelling van het akkoord van Parijs te halen. Volgens die doelstelling moet de totale aardopwarming ten opzichte van het pre-industriële niveau beperkt blijven tot 1,5 graden.

In 1987 hebben de meeste landen besloten de ozonafbrekende gassen in koelapparatuur te vervangen door zogeheten fluorkoolwaterstoffen (HFK’s). HFK’s zijn niet schadelijk voor de ozonlaag, maar het zijn wel krachtige broeikasgassen. Sommige hebben zelfs een duizenden malen groter effect op de opwarming van de aarde dan CO2.

‘Fossiele samenwerking is nodig voor een snelle energietransitie’
LEES OOK

‘Fossiele samenwerking is nodig voor een snelle energietransitie’

Universiteiten moeten hun samenwerking met de fossiele industrie niet stopzetten, vindt scheikundige Marc Koper. Dat vertraagt de energietransitie.

Meer dan honderd landen hebben inmiddels besloten HFK-koelmiddelen te vervangen om de uitstoot van de koelsector te verminderen. Die sector is momenteel verantwoordelijk voor ongeveer 7 procent van de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen. Als de emissies blijven zoals ze nu zijn, en de aardopwarming doorzet, kan dat percentage tegen 2030 zelfs verdubbeld zijn, zegt koelingswetenschapper Toby Peters van de Universiteit van Birmingham.

Drie scenario’s

Milieuwetenschapper Pallav Purohit van het International Institute for Applied Systems Analysis in Oostenrijk onderzocht met zijn collega’s het effect van het vervangen van HFK’s door propaan in de meest gebruikte airconditioners, de zogeheten split AC’s. Een ton propaan heeft een kleiner opwarmend effect dan een ton CO2, aldus Purohit.

De onderzoekers gebruikten klimaat- en economische modellen om drie scenario’s te vergelijken. In het eerste scenario worden nog steeds krachtige HFK’s gebruikt. In het tweede wordt de meest gebruikte HFK vervangen door een HFK die tot minder opwarming leidt, maar nog steeds honderden keren zoveel effect heeft als CO2. In het derde scenario gebruiken alle split AC’s propaan als koelmiddel.

Uit het onderzoek bleek dat snelle overschakeling op propaan tegen 2100 een opwarming van 0,06°C tot 0,12°C zou voorkomen. Daarbij gingen de onderzoekers uit van een toekomst waarin de CO2-uitstoot tot 2050 ongeveer op het huidige niveau blijft en daarna begint te dalen. Overschakelen op de minder krachtige HFK’s zou de opwarming met 0,03°C doen afnemen.

Ontvlambaar

Volgens HFK-expert Alex Hillbrand van de Natural Resources Defense Council, een Amerikaanse organisatie die opkomt voor het milieu, zou 0,1 graden minder opwarming een ‘enorme deal’ zijn. Het is bijna de helft van wat men wil bereiken door het gebruik van HFK’s tegen 2047 met 80 procent te verminderen. Maar grootschalige invoering van propaan is een uitdaging, zegt Hillbrand, vooral voor landen zoals India en China waar de vraag naar koeling snel toeneemt.

De meeste fabrikanten hebben er tot nu toe voor gekozen over te stappen op minder krachtige HFK’s, omdat die optie bekender is dan propaan, zegt Hillbrand. Airconditioners op propaan zijn weliswaar verkrijgbaar in Europa en Azië, maar maken slechts een klein deel uit van de huidige markt. Elders zijn ze verboden omdat propaan brandbaar is.

Naar verwachting zullen er in 2050 3,7 miljard airconditioners in gebruik zijn. Volgens Peters zou het goed zijn als meer daarvan propaan zouden gebruiken. Maar aangezien 80 procent van de emissies die verband houden met koeling, afkomstig zijn van het opwekken van de elektriciteit om koelapparaten aan te drijven, zijn ook meer energie-efficiënte koeling en schone energiebronnen nodig. Verder zouden andere klimaatvriendelijke koelmiddelen zoals ammoniak voor bepaalde plaatsen en toepassingen beter geschikt kunnen zijn.