Diemen (NL) – Minuscule schelpen verschaffen aardwetenschappers een gedetailleerd beeld van milieu- en klimaatveranderingen.


Foraminiferen zijn schelpdiertjes die overal in de zee voorkomen: je vindt ze van de noordpool tot in tropische gebieden zowel op grote diepten als in ondiepe getijdenpoelen. Omdat we ze niet alleen in levende maar ook in fossiele vorm kennen, vormen ze ideale indexfossielen om het klimaat en milieu in het verleden te reconstrueren.
Aardwetenschappers uit Utrecht en Nijmegen hebben de reactie van deze beestjes op veranderende leefomstandigheden bestudeerd. In afgesloten aquariums veranderden zij onder andere de beschikbare hoeveelheid zuurstof en voedsel. Elke soort schelpdiertje reageert hierop weer anders. Een tekort aan zuurstof waarderen sommige soorten bijvoorbeeld minder dan andere. Waar de ene soort vrij snel stikt, migreert de andere naar het wateroppervlak om toch nog een beetje lucht te kunnen happen.
Dit onderscheid in gedrag maakt de beestjes ideaal als indicator: wanneer men de fossielen van de schelpsoorten met elkaar vergelijkt, ontstaat er een gedetailleerd beeld van veranderingen in hun leefomgeving in heden en verleden. De onderzoekers maakten een ecologisch model op grond van hun observaties. Met dit model kunnen zij nu voorspellen wat het effect zal zijn van toekomstige klimatologische ontwikkelingen op het gedrag van de schelpdiertjes.


Sonja Jacobs