Pillen volgeplakt met kleurige bolletjes kunnen geneesmiddelenfraude tegengaan, denkt Bio-ingenieur William Grover. Hij ontdekte dat je met gekleurde suikerbolletjes unieke, eetbare codes op pillen kunt aanbrengen. Hiermee kun je echte pillen van neppillen onderscheiden.

Een unieke code van snoepjes op medicijncapsules kan helpen farmaceutische fraude te voorkomen. Dit bedacht William Grover, universitair hoofddocent bio-engineering aan de Universiteit van Californië in de Amerikaanse plaats Riverside, toen hij tijdens de pandemie uit verveling de gekleurde suikerbolletjes telde op dunne chocolaatjes, bekend als chocoladeflikken.

Met deze kleurrijke bolletjes kun je een unieke code creëren, vergelijkbaar met een QR-code, die nog eetbaar is ook, en die gebruikt kan worden om de echtheid van een losse pil te garanderen, besefte Grover. De unieke coating noemde hij CandyCode.

Chemicus Sijbren Otto wil in het lab leven maken uit dode chemische soep, en is al aardig op weg
LEES OOK

Chemicus Sijbren Otto wil in het lab leven maken uit dode chemische soep, en is al aardig op weg

Chemicus Sijbren Otto is met een mirakelstuk bezig: hij probeert in zijn Groningse lab leven te kweken uit een levenloze, chemische soep. Onlangs ontv ...

‘De inspiratie voor CandyCode kwam van chocoladeflikken. De bolletjes daarop hebben acht verschillende kleuren, en er zitten gemiddeld 92 van op zo’n chocolaatje. Ik vroeg mij af hoeveel verschillende patronen van deze suikerbolletjes er mogelijk waren’, zegt Grover in een persbericht.

‘De kans dat een willekeurig gegenereerd snoeppatroon zich herhaalt blijkt praktisch nul te zijn. Elke chocoladeflik is dus uniek.’ Daardoor kun je CandyCode gebruiken als identificatiecode om vervalste medicijnen te identificeren, toonde hij aan. CandyCode moet nog worden getest.

Het musketzaad op chocoladeflikken werkt als de perfecte QR-code (CandyCode) op geneesmiddelen. Beeld: California-Universiteit Riverside / William Grover.

Vervalste pillen

Vervalste of kwalitatief slechte medicatie komt veel voor, aangezien hier veel geld mee te verdienen is. Nepgeneesmiddelen leveren een wereldwijde jaarlijkse omzet op van bijna 200 miljard euro. In 2017 werden er alleen in Nederland al 25 miljoen vervalste medicijnen ingenomen. De Wereldgezondheidsorganisatie WHO schat dat in ontwikkelingslanden een op de tien medische producten namaak is. Sinds 2019 moet elke medicijnverpakking een unieke code en sticker hebben. Hiermee weet je echter nog niet of de pillen ín de verpakking vervalst zijn. Een code printen op de pillen zelf, was tot nu toe niet gelukt. 

De unieke chocoladeflikken brachten Grover op het idee om medicijnen een eetbare code te geven. De geneesmiddelenfabrikant slaat een foto van het unieke snoeppatroon op in een database. De foto van alle gekleurde bolletjes werkt als een QR-code. Consumenten kunnen een foto van hun pil uploaden in een app. Als de CandyCode een match heeft in de database, weet de consument dat de pil echt is. Zo niet, dan is de pil mogelijk vervalst.

Eén CandyCoded pilletje zit tussen de normale capsules. De vele gekleurde bolletjes zijn de bouwstenen van een unieke QR-code op tabletten en capsules. Beeld: (l) Piqsels, (r) Grover, 2022.

Unieke QR-coating

Grover testte zijn idee door de bolletjes met taartdecoratielijm op medicijncapsules te plakken. Net zoals bij QR-codes, kon zijn algoritme de unieke CandyCodes herkennen en identificeren. Ook na slijtage door vervoer bij de verzending bleef de snoepjescode herkenbaar. Uit een computersimulatie van CandyCodes, bleek dat een farmaceutisch bedrijf 1017(een 1 met 17 nullen) unieke CandyCodepillen kan produceren. ‘Dit is genoeg voor 41 miljoen pillen voor elke persoon op aarde’, zegt Grover.  

Door meer kleuren, vormen of maten te gebruiken, kunnen er nog meer unieke CandyCodes worden gecreëerd. Grover denkt dat CandyCodes ook de echtheid van andere producten kunnen garanderen. Denk bijvoorbeeld aan flessendoppen, gecoat in glitter, die de echtheid van parfum of wijn garanderen.

CandyCode capsules hebben nog een onverwacht voordeel, vooral voor oudere consumenten. ‘De Candy-Coded-capsules waren aangenamer om door te slikken dan gewone capsules. Een klein schepje suiker maakt een bittere pil zoet’, zegt Grover.

Beren op de weg

De CandyCode pillen zien er natuurlijk uit om op te eten, maar we moeten dit idee niet voor zoete koek slikken. Dat blijkt uit de kanttekeningen die hoogleraar medicijnveiligheid Bob van de Water, die niet betrokken is bij CandyCode, bij het onderzoek plaatst.

Diagram dat laat zien hoe een foto van een CandyCode wordt omgezet naar een tekststring die snel kan worden opgevraagd in een database. Beeld: Scientific Reports / Grover, 2022

‘Het is een interessant concept en mogelijk toepasbaar’, zegt hij. ‘Maar er zijn nog wel wat obstakels voordat we het kunnen toe passen.’ Medicijnen zijn vaak verschillend gekleurd, zodat je kunt herkennen om welk medicijn het gaat. Zo is het diabetesmedicijn metformine wit en ibuprofen roze. ‘Pillen met een CancyCode zien er allemaal hetzelfde uit. Dat kan voor verwarring zorgen, vooral bij ouderen’, waarschuwt Van de Water.

De zoete smaak kan bovendien mogelijk leiden tot het innemen van teveel pillen, en daarnaast hebben pillen vaak een specifiek omhulsel dat bijdraagt aan de gecontroleerde afgifte van het medicijn. De Candy-coating mag de afgifte niet verstoren’, zegt Van de Water. ‘Kortom, er is nog een hoop werk aan de winkel.’