De opwarming van de aarde heeft ertoe geleid dat sommige bewoonde delen van de wereld nu al heter zijn dan het menselijk lichaam kan verdragen. Volgens de meeste klimaatmodellen zou dat pas over tientallen jaren gebeuren.
De plekken waar het om gaat, liggen in Jacobabad in Pakistan en in Ras al-Khaimah in de Verenigde Arabische Emiraten. Op beide locaties lieten lokale weerstations zien dat herhaaldelijk voor meer dan een of twee uur achter elkaar de ‘leefbare drempel’ is overschreden.
De metingen draaien om de zogeheten natteboltemperatuur (de wet bulb temperature of TW). Dit is een waarde die zowel de hitte als luchtvochtigheid in acht neemt. Het is de temperatuur die een nat voorwerp heeft in een briesje, waarbij het wat afkoelt doordat zijn vocht verdampt. Om de TW te meten, bedekken weerstations een thermometer met een natte doek. Als de TW-waarde hoger is dan 35 graden Celsius kan een menselijk lichaam niet meer afkoelen door te zweten.
Europees-Japanse satelliet gaat wolken onderzoeken om klimaatmodellen te verbeteren
Ondanks hun ogenschijnlijke alledaagsheid is er nog veel onbekend over wolken en hun invloed op ons klimaat. De Europees-Japanse Earthcaresatelliet mo ...
Lagere waarden kunnen ook al dodelijk zijn. Dat bleek wel tijdens de Europese hittegolf van 2003, toen duizenden mensen stierven bij een TW van 28 graden Celsius.
Meer overschrijdingen
Klimaatwetenschapper Tom Matthews van de Loughborough-universiteit in het Verenigd Koninkrijk en zijn collega’s analyseerden de gegevens van weerstations over de hele wereld. Ze stelden vast dat het aantal keer dat de TW drempelwaarden tussen 27 en 35 graden Celsius overschreed sinds 1979 is verdubbeld.
De plekken waar het aantal nieuwe overschrijdingen het hoogst was, lagen in de Golfstaten, India, Pakistan, de Verenigde Staten en Mexico. Bij Jacobabad en Ras al-Khaimah is de TW-grens van 35 graden Celsius doorbroken. Het is de eerste keer dat dit in de wetenschappelijke literatuur is vastgelegd.
Verhoogd risico
Er is nog wel enige onzekerheid over de metingen. Het zou kunnen dat de weerstations fouten vertonen, bijvoorbeeld door een verkeerde kalibratie of locatie. Maar volgens Matthews is het totaalbeeld wel duidelijk.
‘Het overschrijden van deze grenzen betekent een verhoogd risico voor de gezondheid van de mens. We kunnen wel stellen dat we overal naar de magische drempel van 35 graden Celsius toe kruipen’, zegt hij. ‘En het lijkt erop dat we in sommige gevallen, voor een korte periode van de dag, deze grens al hebben overschreden.’
Matthews’ team bevestigde de metingen door te kijken naar een onafhankelijke, veelgebruikte database met weergegevens. Die onderstreepte dat de overschrijding inderdaad had plaatsgevonden.
Toekomstbeeld
Een analyse van die database maakt het mogelijk vooruit te kijken. Als de aarde 2,3 graden opwarmt, zullen meerdere gebieden in de Golfstaten, en dus niet alleen een paar hotspots, eens in de dertig jaar de TW-grens van 35 graden Celsius overschrijden. De aarde is nu al ongeveer 1 graad opgewarmd.
Hoge, vochtige en hete weersomstandigheden hebben tot nu toe vooral gewoed in de welvarende Golfstaten, waar airconditioning op grote schaal beschikbaar is. Maar Matthews waarschuwt dat wanneer de klimaatverandering voortduurt, zulke extremen meer gebieden in Pakistan en India zullen treffen, waaronder plekken die het zonder de luxe van airco moeten stellen.
Zelfs als de mensen zich in de getroffen gebieden kunstmatig kunnen koelen, zou dat een enorme hoeveelheden energie vergen. Dat energieverbruik zou vervolgens weer bijdragen aan de klimaatverandering.
Eerder dan we dachten
Weerkundige Steven Sherwood van de Universiteit van Nieuw-Zuid-Wales in Australië zegt dat het onderzoek overtuigend laat zien dat de metingen kloppen, hoewel de juistheid ervan niet gegarandeerd is. ‘Het onderzoek wijst erop dat dergelijke extreme omstandigheden, die de tolerantie van het menselijk lichaam beproeven, niet zo ver in de toekomst liggen als we dachten – in ieder geval op een paar plekken op aarde’, zegt hij.
Klimaatwetenschapper Clare Heaviside van University College London zegt dat het werk in grote lijnen overeenkomt met bestaande onderzoeken. Ze waarschuwt er wel voor om niet te zeer te focussen op de TW-drempel van 35 graden Celsius. ‘Het is moeilijk om een natteboltemperatuurgrens te koppelen aan werkelijke gevolgen voor de gezondheid, voor verschillende bevolkingsgroepen.’