Marskarretje Curiosity heeft opnieuw methaan geroken op de rode planeet. Dit keer biedt de vondst een unieke kans om te bevestigen dat de Marsatmosfeer écht methaangas bevat – een goedje dat op aarde vooral door levende wezens wordt geproduceerd.
De meting, die Curiosity vorige week bij de Gale-krater verrichtte, onthulde de grootste hoeveelheid methaan die ooit op Mars is ontdekt. Maar de concentratie van het methaan is niet eens het opwindendste aan de vondst.
Twee satellieten hebben het gebied geobserveerd waar Curiosity zich tijdens de meting bevond. Dat biedt onderzoekers een ongekende kans om met verschillende, onafhankelijke instrumenten te bevestigen dat er methaan op Mars aanwezig is.
Er is meer onderzoek nodig naar het effect van ruimtevaart op het brein
Om veilig te ruimtereizen, moeten we in beeld krijgen hoe een leven zonder aardse zwaartekracht de hersenen beïnvloedt, stelt Elisa Raffaella Ferrè.
‘Dit is waar we op wachtten’, zegt Marco Giuranna van het Nationaal Instituut voor Astrofysica in Italië. Hij leidt het team dat schuilgaat achter het methaan-meetapparaat op de Mars Express-sonde, die sinds 2003 in een baan om Mars draait. ‘We moeten de gegevens nog analyseren, en nog niet alle meetgegevens hebben de aarde al bereikt. Maar we vinden het erg spannend.’
Teken van leven
Planeetwetenschappers zijn geïnteresseerd in methaan op Mars (en op andere planeten) omdat het een teken van leven kan zijn. Hoewel methaan ook geproduceerd kan worden door geologische processen, wordt op aarde het overgrote deel van het methaangas door microben en andere levende wezens gemaakt.
In de loop der jaren hebben we al een aantal keer een glimp van methaan op Mars gezien, maar het is steeds lastig gebleken om de metingen met andere instrumenten te bevestigen. In de lage atmosfeer zou een soort vernietigingsmechanisme methaan kunnen verwijderen, maar de onzekerheid hierover heeft geleid tot scepsis over eerdere metingen.
Deze keer kan het anders zijn. Giuranna zegt dat Mars Express toevalligerwijs zijn spectrometer voor langere tijd op Gale-krater had gericht: zowel twintig uur voordat de rover zijn detectie deed, als een dag erna. ‘We hebben meestal maar een paar observaties per maand, dus we hadden geluk’, zegt hij.
Een andere satelliet, de Trace Gas Orbiter, beschikt ook over twee instrumenten die methaan kunnen detecteren. Ook deze satelliet heeft op de bewuste dag en op de juiste plek meetgegevens verzameld.
Unieke kans
‘Dit is de eerste keer dat we waarnemingen van de Trace Gas Orbiter hebben zó dicht op de plek en op het moment dat op Mars methaan is gedetecteerd’, zegt Giuranna. ‘Dit is een unieke kans om de meting aan de hand van vier verschillende instrumenten te verifiëren.’
Curiosity heeft aanvullende metingen gedaan gedurende het weekend. NASA’s persbureau vertelde de Engelstalige New Scientist dat het onderzoeksteam nog wat tijd nodig heeft om de meetgegevens door te nemen voordat ze hun bevindingen openbaar maken.
Oorzaak
Het zal moeilijk blijven om aan te wijzen wat het gas heeft geproduceerd – geologische processen of microben. Noch Curiosity, noch de meetinstrumenten op de sondes rondom Mars kunnen die vraag beantwoorden, zegt Giuranna. Maar de eerste stap om te achterhalen waar het methaan vandaan komt, is het gebied vaststellen waar het is vrijgekomen. De bevestiging dat de recente vondst echt is, zou de toekomstige rover Mars2020, die met een boor is uitgerust, een doelwit kunnen geven.
‘Het Marsoppervlak is te koud voor leven, omdat water hier niet voor langere tijd in vloeibare vorm kan bestaan’, zegt Giuranna. ‘Met Mars2020 kunnen we twee meter de grond in boren. Dat kan voldoende zijn om een nieuwe omgeving onder het oppervlak te vinden waar wel leven kan ontstaan.’