Eind 2019 maakten de Chinese autoriteiten bekend dat een handjevol mensen in de oostelijke stad Wuhan longontsteking had opgelopen door infectie met een potentieel nieuw virus. Het aantal besmettingen is sindsdien explosief toegenomen, en nadert inmiddels de 3000. Het blijkt te gaan om een nieuwe variant van het coronavirus, dat deel uitmaakt van dezelfde virusfamilie als SARS en MERS.

Wat is een coronavirus?

Coronavirussen komen veel voor en veroorzaken normaal gesproken milde problemen aan de luchtwegen, zoals hoesten en een loopneus. Sommige varianten zijn gevaarlijker. SARS, dat meer dan 8000 mensen infecteerde, was verantwoordelijk voor 774 doden tijdens een uitbraak die in 2003 begon. MERS, dat voor het eerst opdook in 2012, is zelfs nog dodelijker. Rond de 34 procent van de mensen die met dit virus geïnfecteerd raakt, overlijdt.

Socioloog over zelfmoordpreventie: ‘Probeer iemand met suïcidale gedachten uit het dal te helpen’
LEES OOK

Socioloog over zelfmoordpreventie: ‘Probeer iemand met suïcidale gedachten uit het dal te helpen’

Socioloog Diana van Bergen en haar collega’s hebben een beurs van 9 ton gekregen voor een zelfmoordpreventieproject. ‘We weten dat er in de direct ...

Wat zijn de symptomen van het nieuwe virus?

Mensen bij wie het coronavirus is vastgesteld, hebben veelal last van koorts en hoesten. Sommige hebben bovendien moeite met ademhalen. Het lijkt erop dat de symptomen zich aandienen tussen twee dagen en twee weken na blootstelling aan het virus, rapporteren gezondheidsinstanties.

Hoe gaat de diagnose en behandeling ervan in zijn werk?

Chinese gezondheidsinstanties hebben het genoom van het coronavirus in kaart gebracht en deze informatie met de rest van de wereld gedeeld. Met behulp daarvan kunnen artsen testen of iemand het virus bij zich draagt. Er bestaan geen specifieke antivirale behandelingen voor de infectie, dus op dit moment kunnen we alleen de symptomen behandelen. Lees ook: Hoe snel is er een behandeling voor het coronavirus?

Waar komt het coronavirus vandaan?

De Wereldgezondheidsorganisatie WHO liet journalisten afgelopen week weten dat er nog steeds wordt gezocht naar de bron van het virus. In veel van de eerste bevestigde gevallen gaat het in ieder geval om mensen die een markt in Wuhan hadden bezocht. Deze markt, waar zowel wilde dieren als landbouwdieren te koop waren, is inmiddels gesloten en gedesinfecteerd.

Volgens een recente genetische analyse lijkt de ziekteverwekker op virussen die in vleermuizen en slangen voorkomen. Onderzoekers vermoeden dat een combinatie van meerdere van zulke virussen tot de nieuwe variant heeft geleid. Dit kan in het wild zijn gebeurd, maar ook op de markt waar de dieren dicht op elkaar gepakt zaten.

Dossier coronavirus
Lees alles over het coronavirus en COVID-19 in ons dossier.

Hoe is het virus op mensen overgesprongen?

Dezelfde genetische analyse wijst erop dat het coronavirus mogelijk van slangen op mensen kon overspringen dankzij een mutatie in een gen dat de productie van een eiwit regelt. Als het virus in uitwerpselen van de dieren is beland, kan het in vernevelde vorm zijn vrijgekomen. Vervolgens kan het zijn ingeademd, zo speculeren sommige onderzoekers.

Hoever heeft het coronavirus zich al verspreid?

De meeste bevestigde gevallen komen uit Wuhan. Maar ook in de rest van China zijn besmettingen bevestigd, waaronder in Beijing, Shanghai en Guangdong. Internationaal heeft het virus zich verspreid naar landen in de regio zoals Japan, Maleisië en Vietnam. Buiten Azië is het virus opgedoken in onder meer de Verenigde Staten, Canada en Frankrijk. Tot nu toe gaat het in al deze gevallen om mensen die in China zijn geweest. In veel andere Aziatische landen, en in landen zoals het Verenigd Koninkrijk en Mexico, worden verdachte gevallen momenteel onderzocht.

Hoe besmettelijk is het virus?

Het is nog te vroeg om hier een eenvoudig antwoord op te geven. Het coronavirus verplaatst zich door de lucht en we weten inmiddels dat het van mens op mens over kan springen. Chinese autoriteiten hebben bewijs voor zogeheten vierdegeneratiebesmettingen in Wuhan – waarbij het virus drie keer van mens op mens is overgegaan – en tweedegeneratie-infecties buiten de stad.

De WHO heeft berekend wat het gemiddeld aantal infecties is dat iedere nieuwe patiënt veroorzaakt, een getal dat zij R0 noemen. Ze schatten dit aantal op 1,4 tot 2,5. Ter vergelijk: de jaarlijkse griep heeft een R0 van rond de 1,3.

Hoe dodelijk is het?

Tot nog toe zijn 80 doden in verband gebracht met het coronavirus. Dat betekent dat het sterftecijfer relatief laag is: zo’n 3 procent. ‘Je kunt dit inschalen tussen een relatief milde infectie en SARS, dat een erg hoog sterftecijfer heeft’, zegt Mark Woolhouse van de Universiteit van Edinburgh in het Verenigd Koninkrijk. Maar opnieuw, het is nog te vroeg om het zeker te weten. Zo bestaat de zorg dat het virus muteert en gevaarlijker wordt.

Coronaspecial
LEESTIP: de beste artikelen uit New Scientist over het coronavirus. Bestel deze digitale special in onze webshop.