MOL/UTRECHT/WAGENINGEN (B/NL) – Een poreuze wand in de bodem, een reactor die bacteriën en membranen laat samenwerken en een moeras – allemaal geschikt voor waterzuivering. Waterzuiveringstechnologie is noodzaak, want je mag afvalwater niet meer zomaar lozen en schoon grondwater is duur.


Het Expertisecentrum Milieutechnologie in Mol heeft een nieuwe methode ontwikkeld om grondwater te zuiveren. In plaats van het grondwater uit de grond te pompen en vervolgens te zuiveren, de relatief dure en tijdrovende pump and treat-methode, kun je een poreuze wand in de bodem zetten die het water doorlaat, maar de vervuiling inwendig omzet in onschuldige stoffen. Als een fabriek het grondwater vervuilt, kan een poreuze wand in de bodem zorgen dat het water een eindje stroomafwaarts weer schoon is. Zo'n wand moet op een ondoorlaatbare laag staan, in de stromingsweg van het grondwater. Het water kan er dan niet omheen.

Een tweede nieuwe manier voor waterzuivering komt uit Wageningen. Het bedrijf Triqua test in een Friese papierfabriek een membraanbioreactor. Papierfabrieken gebruikten dertig jaar geleden nog honderd tot tweehonderd liter water per kilo papier, om de cellulosevezels los te weken. Het hete afvalwater verdween in de rivier. Tot voor kort was dankzij filteren nog maar acht liter nodig, maar de nieuwe methode kan de kringloop voor 99 procent sluiten.

Origineel
Nadat het water in de reactor door bacteriën is gezuiverd, wordt het door een membraan geperst. Slib en bacteriën passeren het membraan niet. Een originele aanpak, waarbij traditionele biologische zuivering en moderne membraantechnologie samengaan. Het idee is afkomstig van de sectie Milieutechnologie van de Landbouwuniversiteit Wageningen. Bij biologische zuivering voer je vuil water aan bacteriën in een vat; de bacteriën reinigen dan het water. Om de bacteriën en het voor hen onverteerbare slib vervolgens weer uit het water te krijgen, moet het water in een levensgrote nabezinktank staan. Dat kost tijd en veel ruimte. Maak je echter gebruik van een membraan, dan pers je alles er snel en op een veel kleiner oppervlak uit.

Volgens dr Arthur Meuleman kunnen we ook thuis een alternatieve manier van afvalwaterzuivering toepassen. Hij promoveerde eind april op onderzoek aan zuiveringsmoerassen. In Nederland zijn al ruim vijftien moerassen in gebruik om water te zuiveren; andere zitten nog in de planning. In het natuurreservaat De Meije in de provincie Utrecht stroomt schoon water naar binnen, nadat het in sloten is ontdaan van stikstof, fosfor en calcium. Planten daar nemen deze elementen op. Een goed maaibeleid zorgt dat ze vervolgens uit het systeem verdwijnen.

Moerassen kosten wel veel ruimte: in België en Nederland is dat nogal een probleem. Voor afgelegen woningen of campings vormen ze echter een goedkoop alternatief voor dure rioleringsaansluitingen. In Utrecht is al een ecologische woonwijk met een zuiverend rietveld. Ook voor boerenbedrijven kan een moeras goed werk verrichten.

RL