De fictieve stad Mos Espa, die figureerde in Star Wars-film Episode I: The Phantom Menace, zal binnenkort verdwijnen in een optrekkende zandduin. Geologen maken van de gelegenheid gebruik om de snelheid van dit soort duinen in kaart te brengen.

De zandduin in 2004 (A), 2008 (B) en 2009 (C). Bron: Ralph D. Lorenza, Nabil Gasmib, Jani Radebaughc, Jason W. Barnesd & Gian G. Ori
De zandduin in 2004 (A), 2008 (B) en 2009 (C).
Bron: Ralph D. Lorenza, Nabil Gasmib, Jani Radebaughc, Jason W. Barnesd & Gian G. Ori

Een zandduin dreigt de thuisstad van Anakin Skywalker te verslinden. De filmset-bouwers van Star Wars plaatsten Mos Espa in de woestijn van Tunesië. De fictieve stad, die in de film op de planeet Tatooine te vinden is, heeft jarenlang in volle glorie bestaan. Geologen melden echter dat een gigantische zandduin de stad volgend jaar zal opslokken.

De ‘dader’ behoort tot een bewegelijke duinsoort die bekend staat als barchanen, of sikkelduinen. De wind stuwt dit soort duinen langzaam maar zeker voort door zand over een helling te blazen. Het zand valt vervolgens langs een steile zijde naar beneden. Zo ontstaat een Pac Man-vormige duin.

Wat gebeurt er als de permafrost ontdooit?
LEES OOK

Wat gebeurt er als de permafrost ontdooit?

Door de opwarming van de aarde dooit de permafrost in rap tempo. Aardwetenschapper Niek Jesse Speetjens deed onderzoek naar de gevolgen.

Geologen hebben berekend dat de 6,5 meter hoge duin bij Mos Espa met een snelheid van vijftien meter per jaar beweegt. Ondertussen heeft de duin de rand van de stad bereikt. Wie nog een bezoekje wil brengen aan Mos Espa moet dus snel zijn – waarschijnlijk zal de set over zes jaar volledig onder het zand begraven zijn.

Sikkelduinen komen niet alleen voor op aarde (of op Tatooine), maar ook op Mars en Titan, een maan van Saturnus. De geologen die de duin bij Mos Espa bestuderen, hopen dat hun onderzoek meer zal onthullen over de buitenaardse duinen in ons zonnestelsel.

 

Een schematische weergave van de zandduin bij Mos Espa.  Bron: Ralph D. Lorenza, Nabil Gasmib, Jani Radebaughc, Jason W. Barnesd & Gian G. Ori
Een schematische weergave van de zandduin bij Mos Espa.
Bron: Ralph D. Lorenza, Nabil Gasmib, Jani Radebaughc, Jason W. Barnesd & Gian G. Ori