Zee-egels kunnen holletjes schrapen in keihard gesteente om comfortabel te wonen. Wetenschappers vermoedden dit al een tijdje, maar nu hebben ze het ook aangetoond.
Michael Russell van de Villanova-universiteit in Pennsylvania bestudeerde met zijn collega’s Strongylocentrotus purpuratus, een paarse zee-egel die langs de westkust van Noord-Amerika leeft. De dieren zien eruit als paarse ballen met honderden stekels, die we buisvoetjes noemen. Met de buisvoetjes bewegen de zee-egels zich voort en brengen ze voedsel naar hun mond. De zee-egel gebruikt de buisvoetjes ook om zich stevig aan rotsen te hechten. Ze zijn dan ook lastig los te krijgen. De veiligste plekken voor zee-egels zijn kuilen en gaten, omdat deze ze een groter oppervlak bieden om zich aan te hechten.
Frans de Waal (1948-2024): ‘Zo speciaal zijn wij mensen niet’
Primatoloog Frans de Waal is op 14 maart 2024 overleden. In juni 2019 interviewde New Scientist De Waal. De les die hij meegaf: ‘zo speciaal zijn wi ...
In het lab plaatsten de onderzoekers een enkele zee-egel op een plat stuk zachte kleisteen, wat hardere zandsteen en op bikkelhard graniet. Na een jaar wogen ze de stenen, keken ze naar het oppervlakte en bestudeerden ze hoeveel de stenen uitgehold waren.
De zee-egels hadden gaten gevreten in alle drie de gesteenten, maar in de harde steensoorten ging het wel langzamer. De kuilen in de kleisteen waren ongeveer 220 vierkante centimeter, in zandsteen zo’n 63 vierkante centimeter en in graniet maar 45 vierkante centimeter. Dit schrijven de wetenschappers in het vakblad PLoS ONE.
Boortalent
‘Dat ze steen uitgraven, verbaasde ons niet’, zegt Russell. ‘Maar het tempo waarin ze gaten maken, vooral in zandsteen, schokte ons wel degelijk.’
Het boortalent van de zee-egels een nevenproduct is van de manier waarop ze eten, meent Russell. Elke zee-egel heeft vijf scherpe tanden aan zijn onderkant. Zelfs als ze niet kauwen, schrapen de tanden continue aan het onderliggende gesteente, dat daardoor uitgehold wordt. De zee-egels eten het steenschraapsel.
Het team berekende dat zee-egels een enorme hoeveelheid sediment per jaar kunnen creëren; mogelijk 200 ton per hectare. Dat is vergelijkbaar met de hoeveelheid sediment dat door rivieren naar de zee wordt gedragen.
Het geschraap van de zee-egels tast mogelijk ook koraalriffen aan in hun leefgebied. Maar in tegenstelling tot vraatzuchtige tropische zee-egels knagen ze te langzaam om je daarover zorgen te maken, zegt Timothy Davidson van de California State-universiteit in Sacramento.
Mis niet langer het laatste wetenschapsnieuws en meld je nu gratis aan voor de nieuwsbrief van New Scientist.
Lees verder: