Een heftige zonnevlam die zondagmiddag op de Zon uitbarstte, kan dinsdag- en woensdagavond voor verstoringen van het aardmagnetisch veld en poollicht zorgen.
Plotsklaps braakte de Zon bij zonnevlek 9684 zondagmiddag een enorme zonnevlam uit. De energie opgespaard in de roerige magneetvelden boven de zonnevlek, kwam vrij als een salvo van straling en plasmadeeltjes, die de Aarde rond 6 en 7 november zal treffen.
Na de uitbarsting mat de GOES-8-satelliet al een meer dan duizendmaal sterkere röntgenstraling, met een energie van meer dan honderd mega-elektronvolt. Pal daarop volgden protonen, die ongeveer een kwartier doen over de reis naar de Aarde. Het merendeel van de materie die de Zon bij de zonnevlam kwijtraakte, reist trager. Als deze energierijke uitstoot de Aarde bereikt, kan dat de werking van satellieten verstoren.
Wat gebeurt er als de permafrost ontdooit?
Door de opwarming van de aarde dooit de permafrost in rap tempo. Aardwetenschapper Niek Jesse Speetjens deed onderzoek naar de gevolgen.
Bij de uitbarsting lanceert de Zon een miljarden kilogrammen materie uit de corona, het extreem hete gebied rondom de Zon. Daarin bevindt zich plasma, niet alleen van waterstof- en heliumatomen, maar ook van zwaardere atomen. Geladen deeltjes die worden ingevangen in het aardmagneetveld en hoog in de atmosfeer belanden, kunnen voor noorderlichtverschijnselen zorgen. Dankzij het aardmagneetveld blijven de nadelige effecten op het aardse leven zeer beperkt.
Een vijftal zonnevlekken is momenteel zichtbaar vanaf de Aarde. Van deze vlekken is nummer 9684 de enige die zogenaamde X-klasse zonnevlammen kan uitzenden. Die klasse-indeling hangt van af de helderheid in röntgenstraling van de zonnevlammen. Uitbarstingen in de X-klasse kunnen het radioverkeer op Aarde verstoren – met name in de poolstreken – en zorgen voor een langdurige stralingsstorm.
GPS
Een stralingsstorm met de nu door de Amerikaanse meteorologische organisatie NOAA verwachte sterkte komt per zonnecyclus van elf jaar circa tien keer voor. Voor astronauten in het internationale ruimtestation is het dan beter om binnen te blijven. Inzittenden van vliegtuigen op grote hoogte kunnen een hoeveelheid straling opvangen die vergelijkbaar is met de straling van een röntgenfoto van de longen. Radiogolven met een hoge frequentie zullen vermoedelijk worden verstoord. Mogelijk merken mensen die het Global Positioning System (GPS) gebruiken, de komende dagen de effecten van de zonnevlek.
