Schapen die in weilanden met zonnepanelen grazen profiteren van de schaduw tijdens heet weer, en van voedzamer gras. Daarnaast verhinderen de dieren de er onkruid op de panelen groeit.
Schapen die tussen de zonnepanelen leven grazen meer, profiteren van voedzamer gras, krijgen meer rust, en hebben minder last van hitte, vergeleken met schapen in weilanden zonder zonnepanelen. Dat blijkt uit onderzoek van dierwetenschapper Emma Kampherbeek, verbonden aan Wageningen University & Research, gepubliceerd in Applied Animal Behaviour Science.
Eerder onderzoek suggereerde al dat boerderijen met een zogenoemd agrivoltaics-systeem, weilanden met zowel grazers of gewassen als zonnepanelen, goedkoper en efficiënter energie opwekken. Ook verlagen ze het risico op natuurbranden. De bevindingen van Kampherbeek laten zien dat het systeem ook nog eens het dierenwelzijn stimuleert.
‘De mooiste dingen ontdek je door er niet specifiek naar te zoeken’
Medisch bioloog Yvette van Kooyk wil het immuunsysteem leren kankercellen aan te vallen door hun suikerjas-vermomming weg te knippen.
Schaapjes tellen
Voor de studie reisden Kampherbeek en haar collega’s af naar Californië in de VS. Daar bestudeerden ze 80 ooien op een 7,5-hectare groot weiland, met behulp van halsbanden met dataloggers. In het weiland, eigendom van de California Polytechnic State-universiteit, staan behalve de schapen ook zonnepanelen die automatisch met de zon meedraaien en 4,5 megawatt aan energie opwekken.
De wetenschappers plaatsten veertig ooien in een gebiedje waarvan 60 procent was bedekt met zonnepanelen, en veertig ooien in een gebied zonder zonnepanelen. Dat deden ze tijdens de herfst en de winter, bij gemiddelde temperaturen van 17,5 graden Celsius. Ook namen ze monsters van de grassen in elk gebied om de kwantiteit en kwaliteit van het begraasde land te bestuderen.
Ze ontdekten dat de schapen in het gebied met zonnepanelen meer dan 70 procent van hun tijd doorbrachten onder die panelen. Ze besteedden 8 procent meer tijd aan grazen dan de schapen zonder beschutting. De eerste groep bracht ook 71 procent meer tijd liggend door. Daarnaast zagen de onderzoekers dat deze schapen 16 procent minder tijd stilstaan en niks doen. Dat laatste kan wijzen op slecht dierenwelzijn.
‘Ze vonden het fijn om onder de zonnepanelen te zijn’, zegt Kampherbeek. Ze voegt toe dat ze het zelf ook prettig vond om in de schaduw onder de panelen te zitten. Hittestress is een veelvoorkomend probleem bij schapen. Het veroorzaakt niet alleen ongemak, maar kan ook tot dodelijke zonnesteken leiden.
Makkelijk verteerbaar
Het stikstofgehalte in het gras van het met zonnepanelen bedekte gebied was hoger, en het koolstofgehalte juist lager. Dat wijst erop dat het gras in dit deel van het weiland makkelijker verteerbaar en voedzamer is. Het gras was ook zichtbaar groener. Volgens Kampherbeek kan dat komen doordat het gras hier minder werd blootgesteld aan intense zonnestraling, en doordat er dauwdruppels van de panelen vielen, wat vocht voor het gras oplevert. Kampherbeek denkt dat de effecten van de zonnepanelen nog groter zijn tijdens de warmere seizoenen.
Schapen zijn goede kandidaten voor agrivoltaics-systemen in de landbouw. Het zijn goede grazers, dus ze voorkomen ook dat onkruid op de panelen groeit. Daarnaast zijn ze klein genoeg om onder de panelen door te lopen. Bovendien kauwen ze, in tegenstelling tot geiten, geen elektriciteitskabels kapot. Volgens Kampherbeek suggereert haar onderzoek dat zonnepaneelparken moeten worden ontworpen met een dierlijke partner in het achterhoofd.
