Het nieuwe museum van ARTIS nodigt uit tot reflectie: wat is de plek van mens en natuur op deze aardbol?
Zo nu en dan galmen overdonderende natuurgeluiden door de ruimte. Zoemende muggen, brullende leeuwen, schaterlachende mensen. Donder en bliksem, inclusief lichteffecten. Het Groote Museum, een nieuw museum in een prachtig vergeten, herontdekt en gerestaureerd gebouw van Artis, zet aan tot nederigheid. Zelfs tijdens toekomstige lezingen in deze ruimte zal het geluid aan blijven staan. Als de geluiden aanzwellen, heb je het er maar even mee te doen. Alles wat leeft, moet tenslotte rekening met elkaar houden.
Zoveel verschillen mensen en dieren niet, luidt het centrale idee dat dit museum tentoonstelt. Bestudeer de takken van bomen, vertakkingen van bronchiën in de longen, het complexe wegennetwerk in Europa of het menselijke zenuwstelsel en je ziet de gelijkenissen. Bekijk hoe gecoördineerd vogelzwermen bewegen, en zie hoe een peloton van wielrenners ook maar weinig anders is dan een kudde van mensen op wielen.
Zo specialiseert het Groote Museum zich in generalisme. Niet de grenzen van onze wetenschappelijke kennis bieden de spannendste inzichten, maar de dwarsverbanden tussen museumstukken. De interpretatie van de wereld als één groot ecosysteem is niks nieuws onder de zon, maar was wel weer toe aan vernieuwde en overtuigende onderbouwing.
De meest enerverende ervaring die het museum biedt, is de geurtunnel. Met elke stap die je door de donkere en stille ruimte zet, doordringen nieuwe intense geurcombinaties de neus. Ook bij mensen roepen geuren meer emoties, gedachten of herinneringen op dan je misschien doorhebt. Het Groote Museum combineert verhelderende illustraties en installaties met prikkelende kunstwerken. Nergens lees je het expliciet, maar de boodschap van de tentoonstelling is duidelijk. De centrale plek die de mens opeist op aarde, is niet te rechtvaardigen.