Zin in een zangwedstrijd met Nederlandse klassiekers? Dan moet je bij de Ameezing Karaoke van de Universiteit van Amsterdam op Lowlands Science zijn. Hier kunnen muziekfans onderzoekers helpen met hun zangkwaliteiten. Maar wees gewaarschuwd: deze karaoke is nog uitdagender dan normaal.
Op Lowlands Science staat straks een echte karaokebar klaar, inclusief discolampen en verkleedspullen. Hier zullen onderzoekers Josje Verhagen en Sybren Spit samen met collega-taalwetenschappers van de afdeling Neerlandistiek drie dagen lang van twaalf tot acht uur festivalgangers ontvangen voor een zangbattle. De battle bestaat uit een wedstrijd tussen twee mensen die in aparte ruimtes hetzelfde nummer zingen. ‘Deelnemers kunnen elkaar niet horen’, vertelt Spit, ‘en niet zien.’
De wedstrijd gaat om wie het beste een liedje kan zingen, maar dat klinkt makkelijker dan het is. De onderzoekers hebben namelijk een beetje gesjoemeld met de tekst van liedjes. ‘We hebben hier en daar wat Engelse tekst in Nederlandstalige nummers gestopt. Die wisselingen in taal noemen we codeswitches. Sommige van die wisselingen zijn moeilijker dan andere. We willen weten of mensen daar ook echt meer moeite mee hebben.’
‘Er is heel veel mis met de p-waarde’
De p-waarde is tegenintuïtief en wordt vaak onjuist gebruikt, stelt wiskundige Rianne de Heide. We moeten naar een alternatief.
De onderzoekers houden bij hoe goed de zangers het doen door simpelweg te turven. Spit denkt dat dit niet al te veel moeite kost. ‘We zien tijdens het luisteren gelijk hoe de tekst had moeten zijn, dus dat is best goed te doen.’
Nederlandstalige meezingklassiekers
‘De bedoeling is dat zoveel mogelijk mensen deze liedjes kennen’, zegt Verhagen. ‘Denk aan nummers van Claudia de Breij, Guus Meeuwis of André Hazes. Het zijn nummers die we automatisch meezingen, terwijl we dat misschien niet eens willen.’
Het gaat dus om volledig Nederlandstalige klassiekers. ‘We draaien helaas geen hiphop in de karaokebar’, legt Spit uit, ‘omdat het in dat genre al best gebruikelijk is om van taal te wisselen. In de liedjes die op de karaokelijst staan, zitten dat soort wisselingen normaal gesproken niet.’
Hoe maken mensen de grootste kans om te winnen? ‘Misschien dat mensen die veel hiphop luisteren beter zijn’, denkt Verhagen. Spit: ‘Het kan ook zo zijn dat mensen die meertalig zijn, meer kans hebben om te winnen.’ ‘En als iemand het liedje goed kent, kan dat misschien helpen’, voegt Verhagen toe. ‘Aan de andere kant kan dat er juist voor zorgen dat diegene automatisch de oorspronkelijke tekst van het nummer gaat zingen.’
Beïnvloeding van zangprestatie
Kortom, voor de onderzoekers is het nog een grote verrassing wat precies invloed zal hebben op de prestaties van de deelnemers. Slaaptekort, alcohol of andere verdovende middelen kunnen eveneens de zangkunsten beïnvloeden.
‘Als iemand die meedoet tien bier op heeft, weten we niet hoe hij zingt als hij nuchter is’, zegt Spit. ‘Wel kunnen we bekijken hoe goed zo iemand is met codeswitches. Er zitten veel herhalingen in de liedjes, waardoor we voor elke deelnemer vergelijkingsmateriaal hebben: stukjes songtekst waar geen wisselingen in voorkomen en stukjes waar die wel in zitten.’
De bezoekers van Lowlands hoeven zich overigens geen zorgen te maken dat straks allerlei mensen weten hoeveel ze hebben gedronken, wat hun zangscores waren en waar ze vandaan komen. ‘We willen en mogen geen namen registreren’, zegt Verhagen. ‘Wel willen we weten welke leeftijd iemand heeft en welke talen diegene spreekt. Maar daarmee kunnen we niet achterhalen om wie het gaat en die persoon zo uit een heel festivalpubliek pikken.’
Elk jaar vinden er wetenschappelijke onderzoeken plaats op muziekfestival Lowlands. New Scientist is partner van Lowlands Science en deelt wat er gaat gebeuren en waar je als festivalbezoeker allemaal aan mee kan doen. Lowlands 2022 vindt plaats op 19, 20 en 21 augustus 2022.
