Mindy Howard wilde eigenlijk astronaut worden, maar dat ging niet door. Dat wil zeggen: niet meteen. Nu is ze astronautentrainer en wil ze straks de eerste Nederlandse vrouw in de ruimte zijn.
‘Het mooiste moment van de ruimtereis lijkt mij de bocht terug naar de aarde, wanneer je gewichtloos door de ruimte zweeft’, zegt astronaut in spe Mindy Howard. Dat je dan achterom kijkt naar onze planeet — met zijn flinterdunne atmosfeertje — tegen een decor van leegte en duisternis en je overspoeld wordt met een gevoel van verbondenheid en kwetsbaarheid. Dat lijkt me echt prachtig.’
De Zoetermeerse hoopt in 2023 de geschiedenisboeken in te gaan als eerste Nederlandse vrouw in de ruimte. Ze wil dan meereizen met een commerciële ruimtevlucht als astronautentrainer en coach. De ruimtereis duurt ongeveer anderhalf uur en tijdens de bocht terug naar de aarde ervaar je vier minuten gewichtsloosheid. Waarschijnlijk wordt het ruimtevaartuig gelanceerd met Virgin Galactic of Blue Origin.
Hoe gevaarlijk zijn supervulkanen?
In het verleden stortten zogeheten supervulkanen de aarde meermaals in een desastreuze ‘vulkanische winter’. Gaat dat opnieuw gebeuren?
‘Als zesjarige had ik een enorme crush op Steve Austin, de astronaut in de sciencefictionserie De man van zes miljoen, gespeeld door Lee Majors. Ik fantaseerde dat ik met hem gewichtloos door het heelal vloog en bedacht allerlei superheldenmissies die we daar samen konden doen. De fascinatie voor de ruimte is nooit weggegaan’, zegt ze bijna een halve eeuw later.
Howard groeide op in New York, maar verhuisde in 1990 naar Nederland voor haar promotieonderzoek in technische bedrijfskunde (industrial engineering in hedendaags onderwijsjargon) aan de Technische Universiteit Eindhoven. ‘Om astronaut te worden, had ik een doctorsgraad nodig, maar in Amerika duurt dat soms tien jaar. In Nederland kon ik mijn droom sneller waarmaken; hier kost een PhD namelijk gemiddeld vier jaar.’
Na het halen van haar doctorsgraad meldde ze zich aan voor het astronautenprogramma van de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA. Uit duizenden aanmeldingen schopte ze het tot een selectie van tweehonderd aspirantastronauten, maar ze werd daarna uitgeloot. ‘Toen werd ik Nederlandse, zodat ik het via de Europese ruimtevaartorganisatie ESA kon proberen, maar die namen tien jaar lang geen astronauten aan. Daarna was ik te oud, zeiden ze. Ik was toen 38.’
‘Vervolgens heb ik lang bij Shell gewerkt. Toen ik daar wegging, wegens reorganisatie, kreeg ik een cursus naar keuze aangeboden om mijn volgende doel te bereiken. Iedereen dacht dat ik een grap maakte toen ik zei dat ik astronaut wilde worden, maar ik kreeg ze zo ver om mij een training voor commerciële ruimtereizen te geven.’
‘Terwijl ik in een centrifuge zat, besefte ik hoe bizar het eigenlijk is dat dit soort trainingen niet verplicht is voor commerciële astronauten. Wat er met je lichaam gebeurt tijdens zo’n reis is namelijk nogal heftig. Op de reis terug naar de aarde ervaar je 6G; alsof er een olifant op je borst zit. Tijdens de lancering krijg je 3,5G voor je kiezen. Al het bloed uit je hoofd zakt naar je voeten, wat mogelijk leidt tot tunnelvisie of zelfs een black-out. Ik zag een kans om andere mensen de ruimte in te helpen door ze, mentaal en fysiek, te trainen voor die extreme omstandigheden en zo zelf alsnog mijn droom om astronaut te worden waar te maken. Zo is mijn bedrijf, Inner Space Training, geboren. Het was niet mijn plan om astronautentrainer te worden, maar als het via de gevestigde orde niet lukt, moet je creatief zijn.’
U wilt de eerste Nederlandse vrouw in de ruimte worden. Is een carrière in de ruimte voor vrouwen moeilijker dan voor mannen?
‘Helaas wel. Neem de all female space walk. Die moest NASA afblazen omdat er niet genoeg ruimtepakken waren die goed om het vrouwelijk lichaam pasten. En dat in 2019. Vooral in het verleden stelden NASA en ESA eisen die niet echt relevant zijn voor de functie – vaak ten nadele van vrouwen – zoals dat je een bepaalde lengte moest hebben.
Er zit wel vooruitgang in, NASA’s recentste astronautenselectie bestaat voor de helft uit vrouwen, maar we zijn er nog niet. Vooral binnen de commerciële ruimtevaart heerst nog een machocultuur, met mannen die de ruimte willen koloniseren. Als je daar als vrouw tussen wilt komen, moet je echt enorm getalenteerd zijn, terwijl er genoeg middelmatige mannen worden aangenomen.’
Uw ruimtemissie is anders dan bijvoorbeeld die van André Kuipers en Wubbo Ockels, die de ruimte ingingen voor wetenschappelijk onderzoek. U gaat mee als coach en bemanningslid. Hoe gaat u commerciële astronauten trainen?
‘Er gaan straks zes ‘gewone’ mensen de ruimte in, met ieder een eigen missie. Sommigen willen gewichtsloosheidexperimenten doen, anderen willen misschien wel een rockvideoclip maken. Ik leer ze gefocust te blijven onder extreme omstandigheden. Daar heb je ademhalingstechnieken voor, maar ik zou ze ook wiskundesommen kunnen laten oplossen in een looping van een achtbaan.
De ruimtereis is minstens vijf keer zo heftig als de extreemste achtbaan die je kunt bedenken. Op het juiste moment moet je je gordel afdoen en je, ondanks de adrenaline die door je lijf giert, direct kunnen concentreren op je doel. Die technieken deel ik ook in mijn boek, Blast Off!: Train like an astronaut for success on earth, want ze zijn niet alleen nuttig voor astronauten. Hier op aarde zijn er ook genoeg missies waarbij mensen moeten presteren onder enorme fysieke of mentale stress.’
Via een wereldwijde competitie, Career Astronauts, kunnen mensen uw training en een stoel winnen aan boord van het ruimteschip. Heeft Nederland veel talent rondlopen?
‘Absoluut, Nederlanders zijn van nature ontdekkingsreizigers. Die nieuwsgierigheid naar onbekende plekken zie ik hier veel terug. Maar het mooie van de commerciële ruimtevaart is dat je helemaal geen extreem getalenteerd supermens hoeft te zijn om de ruimte in te gaan. Met de juiste training kunnen we zwakke plekken wegwerken. Zo wil ik ruimtereizen toegankelijk maken voor iedereen.’
U wilt ook een ruimtehotel beginnen.
‘Bedrijven zijn al bezig met het ontwerpen van opblaasbare kamers die we aan het internationale ruimtestation ISS kunnen hangen. Een belemmering is dat je als medewerker van een ruimtehotel niet te lang in de ruimte kunt blijven. Op een hoogte van 400 kilometer beschermen de atmosfeer en het magnetisch veld van de aarde je niet meer tegen schadelijke straling. Er moeten dus voldoende ruimtehotelmedewerkers getraind worden om elkaar te kunnen afwisselen. Dit is echt een heel nieuwe business en daar zie ik een rol voor mijzelf in, als hoteleigenaar en als trainer.’
De mensheid gaat niet goed om met onze planeet en zeker mensen die in de ruimte zijn geweest lijken zich dat goed te realiseren. We putten de aarde uit, vissen de oceanen leeg … Hoe staat u hier in?
‘Ik hoor vaak: ‘Waarom zou je plekken buiten de aarde willen onderzoeken terwijl we dringend onze thuisplaneet moeten redden, vooral wanneer je kijkt naar de hoeveelheid CO2 die bij zo’n ruimtereis wordt uitgestoten.’ Maar veel mensen beseffen niet dat ruimteonderzoek ook veel goeds doet voor het leven op onze planeet. Uit de ruimtevaart zijn bijvoorbeeld technieken gerold waarmee we allerlei zaken hier op aarde – lekkende oliepijpleidingen, biodiversiteit, smeltende ijskappen, bosbranden – kunnen monitoren. Dat neemt natuurlijk niet weg dat we de CO2-uitstoot moeten compenseren en gewoon goed met onze planeet moeten omgaan. Maar door naar de ruimte te gaan, help je ook het leven en de natuur hier op aarde.’